Raads­vragen: Tijd voor bindende afspraken vlieg­verkeer RTHA


Indiendatum: apr. 2018

In een uitzending (1) van het televisieprogramma EenVandaag van 31 maart jongstleden blijkt eens te meer dat omwonenden van Rotterdam The Hague Airport (RTHA) overlast ervaren van het vliegverkeer. Bewoners van de Adrianalaan in Schiebroek vertellen in de uitzending dat er steeds meer vliegtuigen afkomstig van RTHA afwijken van de gangbare route, met als gevolg dat de vliegtuigen boven hun woonwijk komen te vliegen. Ook bewoners in andere wijken aan de noordrand van Rotterdam ervaren overlast.

De handhavende rijksdienst voor overlast veroorzaakt door vliegverkeer is de Inspectie voor de Leefomgeving en Transport (ILT). In de uitzending wordt gesteld dat de ILT afwijkingen van de gangbare vliegroute gedoogt op last van de luchtverkeersleiding op Schiphol, ten bate van de veiligheid.

1. Bent u bekend met de gedoogsituatie die thans geldt voor vliegtuigen afkomstig van RTHA die afwijken van de gangbare route?

2. Wat vindt u van de gedoogsituatie?

Voor de gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam is het allerminst zeker dat er sprake is van wat in de uitzending doorgaat als een 'gedoogsituatie'. De vertrekprocedures van vliegtuigen afkomstig van RTHA zijn namelijk gewijzigd toen de zogenoemde Omzettingsregeling in 2013 van kracht werd. Het begrip van tolerantiegebied – dat er in een eerder stadium voor zorgde dat bewoonde gebieden door opstijgende vliegtuigen zoveel mogelijk werden gemeden – komt in deze regeling niet meer voor. Daarvoor is de 'Beleidsregel handhaving vertrekprocedures luchthavens Eelde, Maastricht en Rotterdam (2) in de plaats gekomen. Hierin wordt bepaald hoe wordt gehandhaafd met betrekking tot de tolerantiegebieden. In de beleidsregel staat in de toelichting het volgende:

“(...) De nabijheid van Schiphol zorgt er namelijk voor dat vliegtuigen die van de luchthaven Rotterdam vertrekken, boven 3000 voet vaak een aanvullende instructie van de luchtverkeersleiding krijgen om van de vertrekprocedure af te wijken om ruimte maken voor het landende verkeer uit het zuiden dat de bestemming Schiphol heeft. Indien een gezagvoerder een aanvullende instructie van de luchtverkeersleiding gekregen heeft om van de vertrekprocedure af te wijken en daardoor buiten de grenzen van het tolerantiegebied komt, is sprake van een legitieme afwijking en blijft handhaving achterwege.”

3. Bent u het met ons eens dat de zogenoemde gedoogsituatie een structureel karakter kent door toedoen van voornoemde beleidsregel? Indien nee, waarom niet? Indien ja, wat vindt u hiervan? Indien ja, is er volgens u dan nog sprake van gedogen?

Veiligheid in de lucht is erg belangrijk, laat daar geen misverstand over bestaan. Maar dit betekent wel dat bewoners structureel te maken zullen hebben met afwijkingen van de gangbare vliegroute omdat RTHA nu eenmaal binnen de invloedssfeer van Schiphol Airport ligt.

4. Wat gaat u doen om duidelijkheid te scheppen binnen de geschetste afweging van belangen?

Uit de rapportage 'Handhavingsrapportage Rotterdam The Hague Airport (3) van de ILT uit 2017 blijkt dat er vorig jaar 275 afwijkingen van de gangbare route zijn onderzocht. Uit het rapport blijkt evenwel niet hoeveel vliegtuigen daadwerkelijk zijn afgeweken van de gangbare route.

5. Bent u bereid bij de ILT na te gaan hoeveel vliegtuigen jaarlijks zijn afgeweken van de gangbare route sinds de Omzettingsregeling van kracht werd? Bent u eveneens bereid deze uitkomsten af te zetten tegen het totaal aan vliegtuigen dat jaarlijks opstijgt vanaf RTHA? Indien nee, waarom niet? Indien nee, is deze informatie elders openbaar?

Uit de uitzending blijkt ook dat het aantal nachtvluchten jaarlijks met honderden wordt overschreden. De afspraak van maximaal 849 nachtvluchten per jaar blijkt boterzacht, want volgens het Rijk wordt voldaan aan de grenswaarden voor de geluidsbelasting. De afspraak van maximaal 849 nachtvluchten per jaar is opgenomen in de toelichting van het 'Wijzigingsbesluit van de Aanwijzing luchtvaartterrein Rotterdam The Hague Airport' uit 2010. Dit aantal is voor omwonenden altijd leidend geweest in de discussie over nachtvluchten, in tegenstelling tot de grenswaarden voor de geluidsbelasting. Uit een recente uitspraak (4) van de rechtbank wordt evenwel duidelijk dat het aantal nachtvluchten nooit wettelijk is vastgelegd. Wij zijn hier zeer verbaasd over.

6. Bent u bekend met de afspraak van maximaal 849 nachtvluchten per jaar die in de toelichting van het voornoemde besluit is opgenomen?

7. Hoe verklaart u de bestaande onverenigbaarheid tussen enerzijds een absoluut aantal vliegbewegingen en anderzijds grenswaarden als handhavingscriterium voor nachtvluchten van en naar RTHA?

8. Bent u op de hoogte dat de afspraak van een maximum aan nachtvluchten nooit wettelijk is vastgelegd? Indien ja, wat is voor u de waarde van de afspraak van een maximaal aantal nachtvluchten per jaar die destijds met belanghebbenden is gemaakt?

Voor ons is het hoog tijd voor bindende afspraken voor wat betreft de geconstateerde afwijkingen van de gangbare route van vliegtuigen afkomstig van RTHA en het maximaal aantal nachtvluchten per jaar. De huidige situatie is zeer onwenselijk, want het leidt tot onzekerheid bij bewoners en schaadt het vertrouwen in de overheid.

9. Bent u het met ons eens dat bindende afspraken wenselijk zijn? Indien nee, waarom niet?

10. Bent u bereid zich hard te maken voor het opstellen van bindende afspraken over de geconstateerde afwijkingen van de gangbare vliegroute en het maximaal aantal nachtvluchten per jaar? Indien ja, hoe gaat u dit doen?

De gemeente Rotterdam is voor 2,2 procent aandeelhouder van de Royal Schiphol Group N.V., eigenaar van zowel Schiphol Airport als RTHA.

11. Hoe wendt u tijdens aandeelhoudersvergaderingen uw invloed aan om het belang van Rotterdammers te behartigen die door afwijkingen van de gangbare vliegroute en nachtvluchten overlast ervaren?

12. Hoe gaat u ervoor zorgen dat Rotterdammers zo min mogelijk overlast ervaren van het vliegverkeer van en naar RTHA?

(1) https://eenvandaag.avrotros.nl/item/minister-moet-eind-maken-aan-gedoogsituatie-schiphol/

(2) https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2014-36599.html#d16e186

(3) https://www.ilent.nl/documenten/rapporten/2018/01/29/handhavingsrapportage-rotterdam-the-hague-airport-2017

(4) https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBROT:2018:347&showbutton=true&keyword=rotterdam+the+hague+airport

Indiendatum: apr. 2018
Antwoorddatum: 29 mei 2018

1. Bent u bekend met de gedoogsituatie die thans geldt voor vliegtuigen afkomstig van RTHA die afwijken van de gangbare route?

"Wij zijn bekend met de situatie dat vliegtuigen afkomstig van RTHA kunnen afwijken van de standaard vertrekprocedure. Naar onze mening is er echter geen sprake van gedogen door de ILT op last van de luchtverkeersleiding, omdat de luchtverkeersleiding hiertoe niet bevoegd is Bovendien is er door de “Beleidsregel handhaving vertrekprocedures luchthavens Eelde, Maastricht en Rotterdam” geen sprake van een situatie dat de ILT er voor kiest om niet te handhaven of overtredingen ‘oogluikend’ toe te staan in weerwil van wetten of richtlijnen. De “Beleidsregel handhaving vertrekprocedures luchthavens Eelde, Maastricht en Rotterdam" is een besluit van het bevoegd gezag dat aangeeft wanneer ILT handhaaft en wanneer niet."

2. Wat vindt u van de gedoogsituatie?

"Wij vinden het wenselijk dat er zo min mogelijk overlast voor bewoners ontstaat door afwijkingen van de routes zoals die zijn opgenomen in de “Beleidsregel handhaving vertrekprocedures luchthavens Eelde, Maastricht en Rotterdam”. Het vliegverkeer naar Schiphol en het vliegverkeer vanaf Rotterdam The Hague Airport interfereert met elkaar. Omdat veiligheid in vrijwel alle gevallen de reden is dat de luchtverkeersleiding vliegverkeer instrueert van de standaard vertrekprocedure af te wijken, achten wij dit noodzakelijk."

3. Bent u het met ons eens dat de zogenoemde gedoogsituatie een structureel karakter kent door toedoen van voornoemde beleidsregel? Indien nee, waarom niet? Indien ja, wat vindt u hiervan? Indien ja, is er volgens u dan nog sprake van gedogen?

"Wij verwachten dat de situatie zal aanhouden zolang de voorgeschreven vertrekprocedures en vliegroutes én het aantal vliegbewegingen niet wijzigen. Dat wordt veroorzaakt door de interferentie van het vliegverkeer naar Schiphol en vanaf RTHA en niet door de beleidsregel.

De beleidsregel geeft slechts de richtlijnen voor de handhaving door ILT, i.c. wanneer het vliegverkeer is toegestaan buiten de tolerantiegebieden te vliegen (namelijk op instructie van de luchtverkeersleiding). Wij zouden graag zien dat de overlast door afwijkingen van de standaard vertrekprocedure wordt verminderd. Zoals bij vraag 1 beantwoord, vinden wij niet dat hier sprake is van een gedoogsituatie."

4. Wat gaat u doen om duidelijkheid te scheppen binnen de geschetste afweging van belangen?

"Het college heeft hier geen bevoegdheid en verantwoordelijkheid. De luchtverkeersleiding heeft in de Commissie Regionaal Overleg Rotterdam uitleg gegeven over deze afweging. In het kort is de uitleg dat de luchtverkeersleiding afweegt of de veiligheid in het geding is. Is dit het geval dan geeft zij instructie om af te wijken van de standaard vertrekprocedure."

5. Bent u bereid bij de ILT na te gaan hoeveel vliegtuigen jaarlijks zijn afgeweken van de gangbare route sinds de Omzettingsregeling van kracht werd? Bent u eveneens bereid deze uitkomsten af te zetten tegen het totaal aan vliegtuigen dat jaarlijks opstijgt vanaf RTHA? Indien nee, waarom niet? Indien nee, is deze informatie elders openbaar?

"Volgens de Inspectie Leefomgeving en Transport zijn alle vliegtuigen waarvoor standaard vertrekprocedures gelden én die zijn afgeweken van deze standaardvertrekprocedure onderzocht. Sinds de “Beleidsregel handhaving vertrekprocedures Eelde, Maastricht en Rotterdam” op 16 december 2014 van kracht is geworden is dit in:
2015: 117 van totaal 21.605 vliegbewegingen (0,54%)
2016: 137 van totaal 21.573 vliegbewegingen (0,64%)
2017: 275 van totaal 18.575 vliegbewegingen (1,48%)"

6. Bent u bekend met de afspraak van maximaal 849 nachtvluchten per jaar die in de toelichting van het voornoemde besluit is opgenomen?

"Wij zijn er mee bekend dat in de toelichting van het besluit is opgenomen dat de Minister een afsprakenkader hanteert waarbij uitgegaan wordt van 849 nachtvluchten."

7. Hoe verklaart u de bestaande onverenigbaarheid tussen enerzijds een absoluut aantal vliegbewegingen en anderzijds grenswaarden als handhavingscriterium voor nachtvluchten van en naar RTHA?

"De grenswaarden zijn niet een handhavingscriterium voor nachtvluchten maar een handhavingscriterium voor de totale geluidsbelasting in een gebruiksjaar. Voor de grenswaarden voor de geluidsbelasting wordt uitgegaan van het totaal aantal vluchten gedurende een gebruiksjaar. Het kan dan voorkomen dat het aantal nachtvluchten hoger is dan 849 terwijl de grenswaarden voor de geluidsbelasting niet worden overschreden."

8. Bent u op de hoogte dat de afspraak van een maximum aan nachtvluchten nooit wettelijk is vastgelegd? Indien ja, wat is voor u de waarde van de afspraak van een maximaal aantal nachtvluchten per jaar die destijds met belanghebbenden is gemaakt?

"Zie ook het antwoord op vraag 6. Wij zijn bekend met het feit dat een maximum aantal nachtvluchten niet wettelijk is vastgelegd. De gekozen werkwijze van een afsprakenkader met monitoring is van waarde gebleken als in aanmerking wordt genomen dat bij het aantal van 849 nachtvluchten, de nachtvluchten van de traumahelikopter niet zijn inbegrepen. Dit is omdat de nachtvluchten van de traumahelikopter in 2011 zijn gestart, na het in werking treden van het Aanwijzingsbesluit op 18 oktober 2010. Worden deze nachtvluchten buiten beschouwing gelaten, dan blijken er in het jaar 2017, 626 nachtvluchten te zijn geweest."

9. Bent u het met ons eens dat bindende afspraken wenselijk zijn? Indien nee, waarom niet?

"Wij vinden het wenselijk dat in een nieuw luchthavenbesluit een maximum aantal nachtvluchten wordt vastgelegd. Daarnaast zien wij graag dat er meer duidelijkheid komt over het (maximaal) aantal afwijkingen van de standaard vertrekprocedure."

10. Bent u bereid zich hard te maken voor het opstellen van bindende afspraken over de geconstateerde afwijkingen van de gangbare vliegroute en het maximaal aantal nachtvluchten per jaar? Indien ja, hoe gaat u dit doen?

"De wens tot het begrenzen van het aantal nachtvluchten heeft het college bij monde van de Bestuurlijke Regiegroep Rotterdam The Hague Airport in haar advies aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat (d.d. 25 augustus 2017) opgenomen. Bij het ministerie zullen wij hiervoor blijven pleiten. Daarnaast willen wij met het ministerie en de luchtverkeersleiding in overleg treden of en zo ja hoe meer duidelijkheid is te verkrijgen over afwijkingen van de standaard vertrekprocedure. Wij houden er rekening mee dat een absolute begrenzing wellicht niet realistisch is, gezien het feit dat veiligheid de reden is van afwijkende instructies van de luchtverkeersleiding en deze niet exact in aantal zijn te voorspellen."

11. Hoe wendt u tijdens aandeelhoudersvergaderingen uw invloed aan om het belang van Rotterdammers te behartigen die door afwijkingen van de gangbare vliegroute en nachtvluchten overlast ervaren?

"Het college wil met Royal Schiphol Group (RSG) en RTHA vooral bespreken hoe zij gezamenlijk kunnen acteren jegens het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de luchtverkeersleiding. Zij zijn immers de verantwoordelijke en bevoegde organisaties voor het vastleggen van de vliegroutes en het toestaan van afwijkingen. Gelegenheid hiervoor is tijdens de periodieke (bilaterale) overleggen tussen de verantwoordelijk wethouder (Financiën), als aandeelhouder, en de Raad van Bestuur van Schiphol Group over de (tussentijdse) resultaten van de vennootschap. Maar ook in andere, tussentijdse, bestuurlijke overleggen met RSG en RTHA.

Afhankelijk van voornoemde gesprekken en verdere ontwikkelingen kan de gemeente Rotterdam in meer formele zin als aandeelhouder eveneens in de eerstvolgende aandeelhoudervergadering de ervaren overlast door Rotterdammers aan de orde stellen. Dit mede ingegeven in het kader van het te bespreken jaarverslag waarin de Royal Schiphol Group (RSG) rapporteert over de mate van geluidshinder. Aanleiding hiervoor zien wij in de pijler Sustainable & Safe Performance binnen de strategie van RSG. Hierbinnen wenst de RSG immers de negatieve impact van haar activiteiten te verkleinen, zoals de niveaus van luchtkwaliteit en geluidhinder."

12. Hoe gaat u ervoor zorgen dat Rotterdammers zo min mogelijk overlast ervaren van het vliegverkeer van en naar RTHA?

"Zie ook het antwoord op vraag 11. Het beperken van overlast is een terugkerend aandachtspunt in de gesprekken met de hiervoor ter zake doende partijen als de luchthaven, het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de luchtverkeersleiding en de DCMR. In het bijzonder met betrekking tot onderwerpen als een nieuw luchthavenbesluit en de nieuwe indeling van het Nederlandse luchtruim. Het beperken van overlast is een uitgangspunt geweest bij het opstellen van het advies van de BRR aan de minister van infrastructuur en waterstaat, waaronder het advies de geluidsruimte niet te vergroten. Daarnaast is het beperken van overlast een terugkerend gespreksonderwerp in de overleggen van de Commissie Regionaal Overleg. De BRR heeft zich het beperken van overlast tot doel gesteld en werkt momenteel mede in overleg met de andere CRO-leden aan de concretisering van de uitvoering van hinderbeperkende maatregelen."

--

Klik hier voor de beantwoording van het college van burgemeester en wethouders op de website van de gemeenteraad van Rotterdam.

Interessant voor jou

Raadsvragen: Paaskuikens bij dierenspeciaalzaak De Rimboe

Lees verder

Raadsvragen: Mogelijke bebouwing groenpercelen Middengebied Hoogvliet

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer