Raads­vragen: Reclame op stoep­tegels

Indiendatum: 16 mrt. 2020

Geacht college,

De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam ziet in de stad steeds vaker openbare aankondigingen die direct op de ondergrond zijn aangebracht. Vaak zijn dit commerciële aankondigingen, zoals bijvoorbeeld de aankondiging ter hoogte van het winkelcentrum aan de Stadhoudersweg die te zien is op bijgaande foto. De juridische term voor commerciële aankondigingen betreft 'handelsreclame', blijkt uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente Rotterdam. Het betreft hier geen ideële reclame.

In artikel 2 van de Verordening precario- en reclamebelasting 2020 van de gemeente Rotterdam staat over reclame als belastbaar feit het volgende:

“Onder de naam 'reclamebelasting' wordt een directe belasting geheven voor een openbare aankondiging die zichtbaar is vanaf de openbare weg.”

Wij zijn benieuwd of over commerciële aankondigingen op de ondergrond ook reclamebelasting wordt geheven. Het aanbrengen van commerciële aankondigingen op de ondergrond wordt soms ook wel 'guerillamarketing' genoemd, hetgeen al enigszins doet vermoeden. Wij willen tevens weten of het college iets vindt van de vercommercialisering van de openbare ruimte, aangezien er steeds vaker wordt geadverteerd op de ondergrond.

1. Is de Verordening precario- en reclamebelasting 2020 van toepassing op openbare aankondigingen die worden aangebracht op de ondergrond? Indien nee, waarom niet? Indien nee, beschouwt u dit als een leemte in voornoemde verordening? Indien ja, op welke wijze laten adverteerders aan de gemeente weten waar de aankondigingen worden geplaatst en voor welke duur ze te zien zijn vanaf de openbare weg? Indien ja, wordt reclamebelasting geven over alle openbare aankondigingen die op de ondergrond zijn aangebracht, of geldt dit slechts voor handelsreclame?

2. Hebben adverteerders toestemming nodig voor het aanbrengen van commerciële aankondigingen op de ondergrond? Indien ja, bent u verplicht toestemming te verlenen? Indien ja, in welke verordening of beleidsnota van de gemeente is toestemmingsverlening voor dergelijke commerciële aankondigingen geregeld?

3. Wat vindt u ervan dat adverteerders de ondergrond gebruiken voor het aankondigen van goederen of diensten? Maakt u zich net als wij zorgen over de vercommercialisering van de openbare ruimte?

Wij weten niet welke materialen zoal kunnen worden gebruikt voor aankondigingen op de ondergrond. Indien er gebruik wordt gemaakt van een hogedrukspuit, voor de techniek 'reverse graffiti', dan komt er geen materiaal aan te pas dat achterblijft in de openbare ruimte. Maar voor andere aankondigingen worden krijtachtige substanties gebruikt en in sommige gevallen ook melkverf. In de gemeente Rotterdam regelt de Afvalstoffenverordening Rotterdam 2009¹ het achterlaten van stoffen op of in de bodem. Het eerste lid van artikel 14 van deze verordening luidt als volgt:

“Het is verboden buiten een daarvoor door het college bestemde plaats en buiten een inrichting in de zin van de Wet milieubeheer een afvalstof, stof of voorwerp op of in de bodem te brengen, te storten, te houden, achter te laten of anderszins te plaatsen op een wijze die aanleiding kan geven tot hinder of nadelige beïnvloeding van het milieu.”

4. Wordt er middels de Afvalstoffenverordening Rotterdam 2009 gehandhaafd op openbare aankondigingen op de ondergrond indien deze een nadelig effect op het milieu kennen? Indien nee, waarom niet?

5. Hoe vergewist u dat er geen materialen worden gebruikt voor het aanbrengen van commerciële aankondigingen op de ondergrond die een nadelig effect op het milieu kennen? Vraagt u bijvoorbeeld informatie op bij de adverteerder?

De gemeente Enschede heeft als een van de weinige gemeenten in Nederland regels opgesteld voor zogenoemde ‘reclame op stoeptegels’. In een nadere onderbouwing² van enkele artikelen in de APV van de gemeente Enschede staat het volgende over nieuwe reclamesoorten:

“Onder deze categorie reclame valt ook een reclamevorm die de laatste jaren in opkomst is. Het gaat hier om reclame op stoeptegels, waarbij met een sjabloon en hogedruk reiniger/ of krijtachtige substanties een reclame op stoeptegels kan worden aangebracht. De ervaring leert dat indien dit wordt toegestaan er vermeerderd algenvorming optreedt. Daarom willen we dit niet toestaan. Enerzijds vanwege veiligheidsaspecten, anderzijds omdat daarmee de onderhoudskosten voor de openbare ruimte toenemen.”

6. Bent u bereid om het voorbeeld van de gemeente Enschede te volgen en nadere regels op te stellen over commerciële aankondigingen op de ondergrond, hier geduid als 'reclame op stoeptegels'? Indien nee, waarom niet?

7. Klopt het dat 'reclame op stoeptegels' algengroei in de hand werkt? Indien ja, welke gevolgen heeft algengroei voor het milieu?

De gemeente Amsterdam heeft ook regels opgesteld over reclame op stoeptegels. In die gemeente heet deze vorm van handelsreclame ‘grondreclame’ en daar is het verboden. In het Stedelijk Kader Buitenreclame³ van de gemeente Amsterdam van begin dit jaar staat het volgende over grondreclame:

“Te veel (commerciële) boodschappen in eenzelfde periode en ruimte kunnen een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van de omgeving. Op de openbare ruimte wordt een nadrukkelijke stempel geplaatst, zeker als het gaat om een groot aantal verwijzingen of bewegwijzering. Deze wijze van het maken van reclame en bewegwijzering wordt daarom afgewezen.”

8. Bent u het eens met het standpunt van de gemeente Amsterdam over de negatieve gevolgen van grondreclame? Indien nee, waarom niet? Indien ja, bent u bereid deze vorm van handelsreclame te verbieden?

9. Bent u bereid het voorbeeld van de gemeente Amsterdam te volgen en een beleidskader op te stellen die reclame in de openbare ruimte reguleert? Indien nee, waarom niet?

Artikel 4:15 van de APV van de gemeente Rotterdam gaat over de mogelijkheid tot het instellen van verbod op hinderlijke of gevaarlijke reclame. Het college kan bijvoorbeeld een verbod instellen als met de reclame “hinder, overlast of gevaar voor de omgeving wordt veroorzaakt”. Daarbij verwijst zij in het artikel tevens naar de Wet milieubeheer, die al dan niet voorziet in regels over reclame met een gevaar voor de leefomgeving.

10. Stelt u dat de Wet milieubeheer thans voorziet in regels over reclame die hinder, overlast of een gevaar vormen voor de omgeving? Indien ja, hoe luiden deze regels? Indien nee, stelt u dat artikel 4:15 van de APV om die reden kan worden aangewend om regels te stellen over dit soort reclame?

1http://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/xhtmloutput/Historie/Rotterdam/CVDR407031/CVDR407031_1.html

2https://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/XHTMLoutput/Actueel/Enschede/CVDR624044.html

3https://assets.amsterdam.nl/publish/pages/935222/stedelijk_kader_buitenreclame.pdf