Raads­vragen: Kabbelend einde aan Rif010


Indiendatum: 26 aug. 2021

Geacht college,

In 2014 won het project Rif010[1] de derde en laatste editie van het Stadsinitiatief. Rif010 beoogde de Steigersgracht in het Laurenskwartier om te vormen tot een plek voor ‘urban surfing’ en aanverwante watersporten. Met Rif010 is een subsidie van €3 miljoen gemoeid. In 2017 zijn er aan de initiatiefnemers van Rif010 omgevingsvergunningen verleend[2].

In de jaren na de verkiezing is er geregeld tot sporadisch gemeentelijke communicatie geweest over de voortgang van Rif010[3]. In 2020 heeft de wethouder verantwoordelijk voor de buitenruimte voor het laatst per brief[4] een stand van zaken gegeven van Rif010. In juni van dat jaar schrijft de wethouder dat Rif010 zich op dat moment al geruime tijd bezighoudt met contractafronding met diverse projectpartners en dat verdere informatievoorziening na de zomer van 2020 naar verwachting aan de orde zal zijn.

1. Kunt u ons op korte termijn een stand van zaken verschaffen over de voortgang van het project Rif010? Indien nee, waarom niet?

2. Is er op dit moment een omgevingsvergunning van kracht waarmee de initiatiefnemers van Rif010 hun project kunnen realiseren? Indien ja, zijn dit de omgevingsvergunningen die in 2017 zijn verleend? Indien ja, tot wanneer zijn door de gemeente Rotterdam verleende omgevingsvergunningen geldig en waar kunnen wij deze bepaling terugvinden? Indien nee, is er op dit moment een aanvraag voor een omgevingsvergunning in behandeling? Indien nee, wanneer verwacht u dat een dergelijke aanvraag wordt gedaan?

3. Wat is er voortgekomen uit de handelingen van de initiatiefnemers van Rif010 waarover het college in voornoemde brief verhaalt? En waarom hebben wij hierover niks vernomen na de zomer van afgelopen jaar?

Na 2020 is de inhoudelijke informatievoorziening over Rif010 opgedroogd, dan wel verwaterd. Maar in subsidieland is het project nog wél springlevend. In de P&C-cyclus van de gemeente Rotterdam hebben we een wirwar van transacties met de subsidie voor Rif010 aangetroffen. Hieronder volgt een ongetwijfeld niet uitputtende opsomming van deze transacties vanaf 2019:

  • In de Jaarrekening 2019[5] lezen we dat een bedrag van €2,3 miljoen vooruit is betaald aan Rif010, zoals ook kan worden opgemaakt uit de subsidielijst van het bijbehorende jaarverslag. Er staat niet bij waarom dit bedrag vooruit is betaald en waarom op dat moment.
  • De Eerste Herziening van de Begroting 2020[6] volgt in de tijd op voornoemde jaarrekening. Hierin staat dat de Bestemmingsreserve Stadsinitiatief binnen het programma ‘Stedelijke inrichting en ontwikkeling’ op 1 januari 2020 een bedrag kent van €2,253 miljoen en dat dit bedrag aan het einde van het jaar volledig is onttrokken. Wij vermoeden dat het in de Jaarrekening 2019 en Eerste Herziening van de Begroting 2020 over hetzelfde bedrag gaat.
  • · In de Begroting 2019, Begroting 2020 en Begroting 2021 is er sprake van een Bestemmingsreserve Stadsinitiatief à €2,253 miljoen binnen het programma ‘Maatschappelijke ondersteuning’, niet ‘Stedelijke inrichting en ontwikkeling’.
  • In de Jaarrekening 2020 wordt een subsidiebedrag van €2,253 miljoen euro teruggevorderd. In de Begroting 2021 wordt dezelfde subsidie weer uitgekeerd. Deze laatste subsidieverstrekking is gedaan binnen het programma ‘Stedelijke inrichting en ontwikkeling’.

Wanneer wij aldus een reconstructie maken van de transacties die in 2019, 2020 en 2021 met de subsidie voor Rif010 zijn gepleegd, dan is er een bedrag vooruitbetaald, een bestemmingsreserve volledig onttrokken en opgeheven, het vooruitbetaalde bedrag teruggevorderd, vervolgens bestemd in een reserve met dezelfde naam maar ondergebracht elders in de begroting, en tot slot wederom uitgekeerd.

4. Welk deel van de €3 miljoen aan subsidie heeft u op dit moment reeds uitgekeerd aan de initiatiefnemers van Rif010?

5. Waaraan is het reeds verstrekte subsidiebedrag besteed? Kunt u een overzicht doen toekomen van alle kosten die de initiatiefnemers van Rif010 met de subsidie van de gemeente hebben gedekt? Indien nee, waarom niet?

6. Klopt het dat u in 2019 subsidie heeft verleend aan Rif010 om het vervolgens in 2020 terug te vorderen en dit jaar wederom te verstrekken? Indien ja, waarom heeft u de subsidie teruggevorderd een jaar na vooruitbetaling en een jaar later opnieuw verstrekt?

7. Is Rif010 voor u stedelijke inrichting en ontwikkeling of maatschappelijke ondersteuning? Waarom wisselt de plek van Rif010 binnen de gemeentelijke begroting met zo’n grote regelmaat?

8. Hoe moeten wij het onderbrengen van de subsidie voor Rif010 in een bestemmingsreserve binnen het programma ‘Maatschappelijke ondersteuning’ duiden? Stelt u dat het project Rif010 ondersteuning aan Rotterdammers biedt?

9. Welke prestatie verwacht u van de initiatiefnemers van Rif010 om over te gaan tot het verstrekken van subsidie? Moet het project daadwerkelijk worden gerealiseerd of mag de subsidie ook worden aangewend voor het dekken van juridische kosten of zaken als het beleggen van participatieavonden of marketing?

10. Kunt u uitleggen waarom er diverse transacties zijn gepleegd waar wij het nut niet van inzien, omdat er op de keper beschouwd niks is veranderd?

Als doel voor de bestemmingsreserve stelt het college in de Jaarrekening 2020 dat het “reeds aangegane verplichtingen omtrent RIF010” dekt. Verder schrijft het college als toelichting bij de realisatie over 2020:

De beschikking richting initiatiefnemer is verlengd. Uitvoering start in 2021 en moet gereed zijn per 31-12-2022.”

Het college heeft een ultimatum gesteld aan de initiatiefnemers van Rif010. Wij vinden dat er al veel eerder gestopt had moeten worden met het faciliteren van Rif010. Het plan is nu al bijna tien jaar oud en al die tijd verkeren bewoners en andere belanghebbenden over onzekerheid met betrekking tot de overlast die hen mogelijk te wachten staat.

11. Wat gaat u doen als de uitvoering dit jaar niet start, zoals u in feite hebt verordonneerd bij het verlengen van de beschikking?

12. Welke juridische grondslag heeft u gebruikt om de beschikking richting initiatiefnemer te verlengen?

13. Wat gaat u doen als het project niet gereed is aan het einde van 2022? Eist u dan het volledige subsidiebedrag terug dat u aan de initiatiefnemers van Rif010 heeft uitgekeerd?

In Artikel 7 van de Subsidieregeling Stadsinitiatief 2013-2014, over tussentijdse verantwoording en vaststelling, staat dat initiatiefnemers van het stadsinitiatief op nader af te spreken momenten met de gemeente inhoudelijke en financiële rapportages moeten overleggen. Hierin wordt inzichtelijk gemaakt hoe de stand van zaken op dat moment is in relatie tot de planning en de begroting. Tevens staat er dat bij afwijkingen van meer dan tien procent mogelijk consequenties voortvloeien voor de subsidieverlening. In een brief[7] aan de Raad van medio 2016 schrijft het college dat de benodigde totale investering van Rif010 tussentijds is opgeschroefd van €3,6 miljoen naar €7,2 miljoen, mede door wijzigingen aan het plan die tussentijds zijn aangebracht. De verdubbeling aan investeringskosten heeft uiteraard een effect op financiële haalbaarheid.

14. Hoe vaak heeft u in de looptijd van het project Rif010 inhoudelijke en financiële rapportages mogen ontvangen van de initiatiefnemers? En is dit conform wat u onderling heeft afgesproken?

15. Hoe heeft u invulling gegeven aan de bepaling uit de Subsidieregeling Stadsinitiatief 2013-2014 dat bij een afwijking van meer dan tien procent consequenties kunnen voortvloeien voor de subsidieverlening, indachtig de verdubbeling (honderdprocentsafwijking) aan investeringskosten voor Rif010?

De gemeente Rotterdam heeft zelf ook juridische kosten gemaakt in de hoop totstandkoming van Rif010 dichterbij te brengen. Zo berichtte het college in voernoemde brief van medio 2016 dat de gemeente in hoger beroep gaat tegen vernietiging van de oorspronkelijke omgevingsvergunning van Rif010 door de rechtbank. Het college vond destijds dat “de gemeentelijke inzet in tijd en kosten om in hoger beroep te gaan zijn te overzien”.

16. Wat is het totale bedrag aan kosten voor juridische procedures die de gemeente voor eigen rekening heeft genomen om de totstandkoming van Rif010 dichterbij te brengen?

In het Laurenskwartier is op het grasveld naast de Markthal een nieuwe bouwontwikkeling voorzien onder de projectnaam Rotta Nova. Er komen woningen. Eventuele omgevingseffecten van Rif010 voor wat betreft geluid zullen zeer hoogstwaarschijnlijk van invloed zijn op het woongenot van toekomstige bewoners. In antwoord[8] op raadsvragen uit 2014 over dit onderwerp schrijft het college over geluidsbelasting dat het Besluit geluidhinder en het Activiteitenbesluit regels bevatten voor het doen van onderzoek en het treffen van maatregelen. Het college schrijft verder:

“Het Activiteitenbesluit en het bestemmingsplan bevatten voldoende handvatten om naleving te bevorderen. Uit het akoestisch onderzoek volgen de maatregelen die nodig zijn om de binnenwaarde in de verblijfsruimte te garanderen (…).

Tevens heeft RIF010 geïnventariseerd welke woningen nader dienen te worden onderzocht in verband met geluidbelasting. Per woning wordt inzichtelijk gemaakt welke maatregelen hiervoor moeten worden genomen.”

17. Weten de toekomstige bewoners van Rotta Nova wat hen voor wat betreft omgevingseffecten – met name eventuele geluidhinder – te wachten staat? Zijn geïnteresseerden voor de woningen op enigerlei wijze geïnformeerd over uw wens in de Steigersgracht een watersportparadijs te zien worden gerealiseerd en dat u hiervoor medewerking verleent?

18. Is een eventuele momenteel van kracht zijnde omgevingsvergunning voor Rif010 afgestemd op Rotta Nova? Met andere woorden, is de nabijheid van woningbouw op de beoogde locatie van Rotta Nova meegenomen in het akoestisch onderzoek onderliggend aan de omgevingsvergunningsprocedure voor Rif010?

19. Zijn de plannen van de initiatiefnemers van Rif010 voor wat betreft het begrenzen van geluidsbelasting gewijzigd nu duidelijk is geworden dat het grasveld naast de Markthal bebouwd gaat worden, bijvoorbeeld met een herijking van het akoestisch onderzoek? Indien nee, waarom niet?

20. Hebben de initiatiefnemers van Rif010 contact (gehad) met de initiatiefnemers van Rotta Nova over eventuele geluidhinder afkomstig van de watersportactiviteiten, naar u weet? Indien nee, waarom niet?

21. Zijn er nog andere ontwikkelingen die volgens u nopen tot herijking van akoestisch onderzoek dan wel het aanvullend inventariseren door Rif010 van woningen die nader onderzocht dienen te worden in verband met het begrenzen van geluidsbelasting, bijvoorbeeld aan de andere kant van de Steigersgracht? Indien nee, waarom niet?

22. Is op dit moment duidelijk of er maatregelen moeten worden genomen om geluidsbelasting veroorzaakt door Rif010 bij en in woningen tot het wettelijk toelaatbare te begrenzen? Indien nee, waarom niet? Indien ja, welke maatregelen?

De website van Rif010 staat al jaren op ‘Coming soon’; de laatste tweet van @RIF010 dateert van januari 2019. Begin 2016 werd de laatste nieuwsbrief verzonden. Met de verleende omgevingsvergunningen van eind 2017 is nog niets gedaan. Het verlengen van een subsidiebeschikking, zoals de gemeente heeft gedaan, is sowieso een teken aan de wand. Rif010 werd gebracht als bruisend, spetterend initiatief maar nadert een kabbelend einde. Wij vinden het hoog tijd om het verlies waardig te dragen en te werken aan een andere toekomst van de Steigersgracht, bijvoorbeeld het opkrikken van natuurwaarden in het water en op de kademuren. Zwartsteel, tongvaren en steenbreekvaren zijn enkele van de bijzondere planten die er nu ook al groeien. Dat biedt mogelijkheden.

23. Bent u bereid te werken aan een toekomstvisie voor de Steigersgracht, maar dan zonder Rif010? Indien nee, waarom niet? Indien ja, wat vindt u van onze suggestie de Steigersgracht te bestemmen als leefgebied voor bijzondere varens en vaatplanten?

Wij zien uw beantwoording met belangstelling tegemoet.

[1] https://www.rif010.nl/

[2] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2017-230218.html

[3] Zie bijvoorbeeld https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/2409046/1 (2015) en https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/4569052/2/16bb8236_Collegebrief_over_Stand_van_zaken_Rif010 (2016)

[4] https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/8838816/1/20bb6701

[5] https://www.watdoetdegemeente.rotterdam.nl/jaarstukken2019/financien/balans/07-overlopende-activa/

[6] https://www.watdoetdegemeente.rotterdam.nl/eersteherziening2020/financien/balans/reserves-1/

[7] https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/4103494/4

[8] https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/1849079/5/14bb7704

Indiendatum: 26 aug. 2021
Antwoorddatum: 5 okt. 2021

Klik hier voor de beantwoording van het college van burgemeester en wethouders op de website van de gemeenteraad van Rotterdam.