Raads­vragen: Einde aan het fossiele tijdperk

Indiendatum: sep. 2018

Geacht college,

De burgemeesters van de steden Londen en New York lanceren een dezer dagen een initiatief om investeringen van gemeenschapsgeld in de fossiele industrie teniet te doen. Dit blijkt uit een artikel¹ in de Britse krant The Guardian. Het zogenoemde Cities Divest/Invest Forum onder auspiciën van het bestaande samenwerkingsverband C40 zal zich erop toespitsen zoveel mogelijk steden ertoe te bewegen hun investeringen in de fossiele industrie terug te trekken ('divest') en om te zetten in investeringen in industrieën die wél duurzaam zijn ('invest'). Het doel van het initiatief is om klimaatverandering tegen te gaan door enerzijds te stoppen met financiering van de uitstoot van broeikasgassen en anderzijds te beginnen met financiering van schone energievoorziening.

1. Bent u bekend met het ophanden zijnde initiatief Cities Divest/Invest Forum? Indien ja, wat vindt u van het initiatief?

2. Bent u bereid zich aan te sluiten bij het initiatief? Indien ja, wanneer gaat u dit doen? Indien nee, waarom niet?

De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam is enthousiast over het initiatief. Om de energietransitie te doen welslagen is het namelijk bittere noodzaak om investeringen in de fossiele industrie te verruilen voor investeringen in schone industrieën. Institutionele beleggers zoals pensioenfondsen en banken zijn belangrijke actoren in deze transitie, omdat zij over veel geld beschikken. Helaas investeren institutionele beleggers momenteel veel van hun geld in de fossiele industrie. Dat is het geld van particulieren, maar ook van overheden.

3. Heeft de gemeente Rotterdam geld uitstaan bij institutionele beleggers zoals pensioenfondsen, banken en investeringsmaatschappijen?

4. Bent u bereid een overzicht van de totale investeringsportfolio van de gemeente bij deze institutionele beleggers te doen toekomen aan de Raad? Indien nee, waarom niet?

5. Weet u waarin het geld van de gemeente door deze institutionele beleggers wordt geïnvesteerd? Indien ja, waarin? Indien nee, bent u bereid dit na te gaan?

In mei kwam het nieuws naar buiten dat het pensioenfonds ABP in 2017 voor een kleine elf miljard euro in de fossiele industrie investeerde. Wellicht nog schokkender is dat dit bedrag hoger lag dan het jaar ervoor, met wel vijfhonderd miljoen euro. Dit blijkt uit het rapport 'Still Dirty, Still Dangerous'² van enkele organisaties, waarvoor professor Derk Loorbach – oud-verkenner van de huidige coalitie – het voorwoord heeft verzorgd. Pensioenfonds ABP onttrekt zich blijkbaar aan de enorme klimaatopgave die ons wacht. De gemeente Rotterdam heeft de pensioenregeling voor haar werknemers bij ABP ondergebracht.

6. Bent u op de hoogte dat het pensioenfonds van de gemeente Rotterdam in 2017 haar investeringen in de fossiele industrie in 2017 heeft verhoogd ten opzichte van het jaar ervoor? Indien ja, wat vindt u hiervan?

7. Bent u bereid het pensioenfonds van de gemeente Rotterdam aan te spreken op haar investeringen in de fossiele industrie? Indien nee, waarom niet? Indien ja, wat verwacht u van het pensioenfonds?

In maart 2016 dienden wij een motie³ in waarin wij het college verzochten de banden tussen de gemeente Rotterdam en de fossiele industrie uit de doeken te doen. De gemeente Rotterdam is grootaandeelhouder van het Havenbedrijf Rotterdam en laatstgenoemde is dé hub op het Europese vasteland voor de raffinage en op- en overslag van fossiele brandstoffen. Zo weten wij dat een derde van de brandstoffen voor de Europese markt in de Rotterdamse haven worden geraffineerd. Daarnaast loopt er een directe lijn tussen de haven en het achterland voor de doorvoer van ertsen en kolen. Als grootaandeelhouder ontvangt de gemeente Rotterdam dividend indien het Havenbedrijf Rotterdam winst maakt met enerzijds de gunning van percelen aan bedrijven en anderzijds de inning van zeehavengelden.

8. Bent u bereid inzichtelijk te maken hoeveel dividend jaarlijks door het Havenbedrijf Rotterdam aan de gemeente wordt uitgekeerd als onderdeel van de winst die voortvloeit uit de aanwezigheid van de fossiele industrie in het havengebied? Indien nee, waarom niet?

9. Bent u bereid uw rol als grootaandeelhouder van het Havenbedrijf Rotterdam aan te wenden om de aanwezigheid van de fossiele industrie in het havengebied ter discussie te stellen? Indien nee, waarom niet?

Er moet een einde komen aan het fossiele tijdperk. Juist in Rotterdam moet deze doelstelling niet ter discussie staan. In onze stad is de uitstoot van broeikasgassen in de afgelopen 25 jaar met de helft gestegen ten opzichte van het peiljaar 1990, blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek⁴. Dit staat in schril contrast met de daling van de uitstoot die elders in het land te zien is. De doelstelling in het coalitieakkoord 'Nieuwe Energie voor Rotterdam' om de uitstoot met 49 procent terug te dringen, gaat ons nog lang niet ver genoeg. Dat betekent namelijk dat de uitstoot in Rotterdam met slechts een kwart afneemt ten opzichte van peiljaar 1990, als het lopende jaar als het peiljaar geldt. Hier is het coalitieakkoord vaag over.

10. Tegen welk peiljaar zet u de doelstelling af om in de huidige collegeperiode de uitstoot met 49 procent te doen verminderen?

11. Vindt u dat de huidige doelstelling afdoende is om klimaatverandering tegen te gaan? Indien ja, waarom?

1 https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/sep/10/london-new-york-cities-divest-fossil-fuels-bill-de-blasio-sadiq-khan?CMP=twt_a-environment_b-gdneco

2 https://www.bothends.org/uploaded_files/document/Still_Dirty_Still_Dangerous_the_fossil_fuel_investm.pdf

3 https://rotterdam.notubiz.nl/document/4107258/3/16bb2145__Banden_tussen_gemeente_en_fossiele_industrie

4 https://www.rijnmond.nl/nieuws/172696/Rotterdam-op-derde-plek-van-meeste-CO2-uitstoot