Raads­vragen: Bezwaar maken op project Tree House

Indiendatum: 28 jul. 2022

Geacht college,

De Algemene plaatselijke verordening (Apv) van de gemeente Rotterdam maakt het sinds eind vorig jaar met artikel 4:11 mogelijk projecten aan te wijzen als ‘stedelijk project van groot openbaar belang’, op basis van een raadsbesluit tot wijziging van de verordening. Deze wijziging was volgens het college nodig om monumentale bomen te kunnen kappen of verplanten voor bijvoorbeeld woningbouw, omdat het juridische grondslag biedt. In het raadsvoorstel[1] om te komen tot de wijziging wordt aangekondigd dat project Tree House als eerste en vooralsnog enige project wordt aangewezen als stedelijk project dat groot openbaar belang dient.

In voornoemd raadsvoorstel staat over de aanwijzing van project Tree House tot stedelijk project van groot openbaar belang het volgende:

“Tegen het aanwijzingsbesluit van het college staat bezwaar en beroep open.”

Inmiddels heeft het college een aanwijzingsbesluit[2] genomen waarmee project Tree House die status is toebedeeld. De eerder aangekondigde mogelijkheid van bezwaar maken wordt niet geboden. Dit betekent dat personen of organisaties zich niet kunnen wenden tot de Algemene Bezwaarschriftencommissie (ABC) van de gemeente met een bezwaarschrift, waar zij vervolgens gehoord kunnen worden en er door de ABC een onafhankelijk oordeel wordt geveld. Door de onmogelijkheid bezwaar te maken wordt het daarnaast onmogelijk voor deze personen of organisaties om naar de rechter te stappen. Beroep kan immers alleen worden ingesteld bij de Raad van State.

Voor de goede orde: de zogenoemde zienswijzeprocedure bij de terinzagelegging van het concept-aanwijzingsbesluit is géén vervanging van een bezwaarprocedure, omdat een eventuele gang naar de ABC en rechter niet kan volgen op ingediende zienswijzen.

1. Waarom biedt u geen mogelijkheid om bezwaar te maken tegen het besluit waarmee u project Tree House aanwijst als stedelijk project van groot openbaar belang, in weerwil van de passage in het voorstel aan de gemeenteraad om te komen tot een wijziging van de Apv die een bezwaarprocedure aankondigt?

2. Gaat u alsnog de mogelijkheid tot bezwaar maken bieden? Indien nee, waarom niet? Indien nee, hoe gaat u dit de gemeenteraad uitleggen met oog op de passage in het voorstel tot wijziging van de Apv?

De gemeenteraad diende vier weken voorafgaand aan een definitief collegebesluit over de aanwijzing van project Tree House als stedelijk project van groot openbaar belang te worden geïnformeerd, zoals afgesproken in voornoemd voorstel te komen tot wijziging van de Apv. Er staat: “Het college zal daarbij de raad vier weken voorafgaand aan het aanwijzingsbesluit hierover informeren en de gelegenheid bieden om hierover in gesprek te gaan met het college.” Dit is niet gebeurd. In de begeleidende collegebrief over het besluit tot definitieve aanwijzing van project Tree House als stedelijk project van groot openbaar belang staat wél dat de gemeenteraad in de gelegenheid was het voornemen tot aanwijzing van project Tree House te agenderen, hetgeen niet is gebeurd. Maar een voornemen tot besluitneming is wel iets heel anders dan een definitief besluit. Een voornemen kan nog alle kanten op en sowieso is de zienswijzeprocedure op een concept-aanwijzingsbesluit er juist voor bedoeld om een eventueel definitief besluit nog te kunnen aanpassen.

Op 21 juni jongstleden heeft het college de gemeenteraad per brief[3] geïnformeerd over haar besluit project Tree House aan te wijzen.

3. Waarom heeft u niet vier weken vóór uw definitieve aanwijzing van project Tree House als stedelijk project van groot openbaar belang de gemeenteraad in de gelegenheid gesteld met u hierover in gesprek te gaan, te weten in de vier weken voorafgaand aan uw brief van 21 juni jongstleden?

4. Ziet u net als wij dat een voornemen tot het nemen van een aanwijzingsbesluit dan wel een concept-besluit waar een zienswijzeprocedure van toepassing is, niet hetzelfde is als een definitief besluit? Indien nee, waarom niet?

5. Gaat u de gemeenteraad alsnog de mogelijkheid bieden met u in gesprek te gaan over het aanwijzingsbesluit? Indien nee, waarom niet?

Behalve het aanwijzingsbesluit heeft het college ook het besluit genomen een vergunning te verlenen voor het verplanten van de zeven monumentale bomen aan het Delftseplein, op basis van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Tegen de vergunningverlening kan tevens geen bezwaar worden gemaakt; slechts de beroepsmogelijkheid wordt geboden.

In de gecoördineerde terinzagelegging[4] van het aanwijzingsbesluit en de vergunningverlening meldt het college dat een beroepschrift géén schorsende werking heeft. In de toelichting op artikel 4:11 van de Apv staat evenwel het volgende:

“Teneinde te voorkomen dat de houder van een kapvergunning onmiddellijk gebruik maakt van zijn vergunning - zonder een eventuele bezwarenprocedure af te wachten - is in artikel 6.1 van de WABO voorzien in een opschortende voorwaarde. Eerst dient te worden afgewacht of belanghebbenden al dan niet tegen de verleende kapvergunning een bezwaarschrift indienen, gecombineerd met een verzoek om voorlopige voorziening bij de rechtbank. Zonder deze opschortende voorwaarde zou de boom reeds gekapt kunnen zijn, ook al wordt later de kapvergunning door de rechter onderuit gehaald. Herstel in de oude situatie is dan niet meer mogelijk.”

Wij merken op dat het college er in de toelichting van artikel 4:11 vanuit gaat dat er te allen tijde een mogelijkheid tot bezwaar maken bestaat op verlening van een omgevingsvergunning voor kap of verplanten van bomen (die begripsmatig aan elkaar zijn gelijkgesteld). Omdat op basis van de Wabo de omgevingsvergunning is verleend, dient de toelichting op artikel 4:11 ons inziens te worden gevolgd.

6. Waarom biedt u geen mogelijkheid om bezwaar te maken tegen het besluit waarmee u project Tree House aanwijst als stedelijk project van groot openbaar belang, in weerwil van de toelichting op artikel 4:11 in de Apv dat bezwaar maken een essentieel onderdeel is van de procedure van vergunningverlening voor de kap op het verplanten van bomen?

7. Ziet u net als wij dat de expliciete vermelding in de gecoördineerde terinzagelegging van de twee besluiten dat beroep géén schorsende werking heeft, haaks staat op de toelichting op artikel 4:11 in de Apv? Indien nee, waarom niet?

8. Gaat u alsnog de mogelijkheid tot bezwaar maken bieden op vergunningverlening voor het verplanten van de bomen? Indien nee, waarom niet? Indien nee, hoe gaat u dit de gemeenteraad uitleggen met oog op de toelichting in de Apv?

Het aanwijzingsbesluit en het besluit tot vergunningverlening zijn zoals eerder al gesteld gecoördineerd – dus tegelijkertijd en in gezamenlijkheid – ter inzage gelegd op 22 juni jongstleden, met een beroepstermijn die eindigt op 5 augustus aanstaande. In het Gemeenteblad is de terinzagelegging aangekondigd[5] met daarbij de opmerking dat een coördinatieregeling van toepassing is. Hierbij wordt verwezen naar de Crisis- en herstelwet (Chw) die het coördineren van procedures voorschrijft. Project Tree House valt volgens het college onder de Chw, omdat het plangebied Rotterdam Central District binnen de Chw de status van ‘lokaal project met nationale betekenis’ heeft.

Normaliter moet de gemeenteraad instemmen met het toepassen van de coördinatieregeling als deze mogelijk wordt gemaakt door de Wet ruimtelijke ordening (Wro), zoals laatst nog is gebeurd bij de coördinatieregeling voor het project Lumière. In het aanwijzingsbesluit[6] van Tree House als stedelijk project van groot openbaar belang staat evenwel dat voor toepassing van de coördinatieregeling voor dit project geen ‘specifiek besluit’ van de gemeenteraad is vereist.

9. Waarom is er voor het project Tree House geen besluit van de gemeenteraad vereist voor het van toepassing verklaren van een coördinatieregeling? Heeft dit te maken met het feit dat project Tree House onder de Chw is geplaatst?

10. Wat is de juridische grondslag voor het toepassen van de Chw voor project Tree House?

11. Welke consequenties heeft toepassing van de Chw op de mogelijkheid om bezwaar te maken op besluiten die hieronder worden geplaatst? En hoe zit het met omgevingsvergunningen voor de kap of het verplanten van bomen?

12. Kunt u kiezen tussen toepassing van de Chw of de Wro of wordt dit u opgelegd vanuit het Rijk? En hoe gaat dat straks als de Omgevingswet van kracht is? Graag een uitgebreide uitleg.

Wij zien uw beantwoording met belangstelling tegemoet.

[1] https://gemeenteraad.rotterdam.nl/Agenda/Document/3a44829e-e1fd-4974-8747-486cffa3b87a?documentId=2388f195-aedf-48fc-85c6-50198779e022&agendaItemId=87c0ee80-32ee-4e0d-ac74-902aa5049c04

[2] https://gemeenteraad.rotterdam.nl/Reports/Document/b4e6bd73-307e-494a-a5cf-a34a04597ccd?documentId=d5baa262-8858-4ee7-be48-60dd2d557a8a

[3] https://gemeenteraad.rotterdam.nl/Reports/Document/b4e6bd73-307e-494a-a5cf-a34a04597ccd?documentId=b84ffa47-cf5e-4f8e-b851-bd72b76a84d2

[4] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2022-288208.html

[5] https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2022-288208.html

[6] https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR678562/1