Motie: Zeggen waar het op staat in de ziens­wijze op Porthos

De gemeenteraad van Rotterdam, in vergadering bijeen op 16 juli 2020, ter bespreking van het indienen van een zienswijze door het college op het voorontwerp van het ‘Rijksinpassingsplan Porthos Transport en Opslag van CO2’,

constaterende dat

• Het college een zienswijze zal indienen op het voorontwerp van het ‘Rijksinpassingsplan Porthos Transport en Opslag van CO2’, waarvan het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) initiatiefnemer is;
• Uiterlijk 18 juli 2020 de zienswijze bij de initiatiefnemer moet worden aangeleverd;

verzoekt het college

• De volgende tekst als zienswijze in te dienen bij het ministerie van EZK:

++

“Zienswijze op Rijksinpassingsplan Porthos Transport en Opslag van CO2 (voorontwerp)

Geachte heer Wiebes,

Ik ga in op de mogelijkheid die u het college van burgemeester en wethouders in Rotterdam heeft geboden een zienswijze in te dienen op het voorontwerp van het Rijksinpassingsplan Porthos Transport en Opslag van CO2. In de voorliggende zienswijze zal ik namens het college kort ingaan op de wenselijkheid van transport en opslag van CO2, de dubbele agenda van de fossiele industrie met betrekking tot transport en opslag van CO2, de milieurisico’s die Porthos met zich meebrengt en het ontbreken van een project-MER voor Porthos.

Porthos (Port of Rotterdam CO2 Transport Hub & Offshore Storage) is niet duurzaam. Opslag doet niets om de oorzaak van de uitstoot van CO2 aan te pakken. Integendeel, de techniek rechtvaardigt uitstoot door de oorzaak van klimaatverandering toekomstbestendig te maken en te legitimeren door er business cases aan op te hangen. Zo lijkt het alsof Porthos iets doet om klimaatverandering een halt toe te roepen, terwijl dat in het geheel niet klopt. Want afgevangen (negatieve) CO2-uitstoot is nog altijd uitstoot. Projecten als Porthos geven geen enkele garantie dat de opgeslagen CO2 na verloop van tijd niet alsnog vrijkomt in de atmosfeer. Het college is om al deze redenen tegen de opslag van CO2 onder de grond en ziet daarom graag dat Porthos niet wordt gerealiseerd.

De fossiele industrie heeft veel belangen om transport en opslag van CO2 door te laten gaan en de energietransitie hiermee te vertragen. De opslag van CO2 staat de echte transitie naar een groene duurzame toekomst in de weg. Met Porthos rekt u als initiatiefnemer van dit project het bestaan van vervuilende bedrijven waarvan de CO2 wordt getransporteerd en opgeslagen. Deze bedrijven zullen alles in het werk stellen om de noodzaak van hun deelname aan de energietransitie aan te tonen. Met het faciliteren van bedrijven in de fossiele industrie maakt u zich bovendien erg kwetsbaar voor zakelijke afwegingen die deze bedrijven zullen maken. Zo is een eerder project voor transport en opslag van CO2 niet doorgegaan toen de beoogde leveranciers van CO2 werden gedreigd met sluiting van rijkswege. Dit zal u met Porthos ook gaan gebeuren, is de verwachting van het college. In aanloop naar de voorgenomen sluiting van de kolencentrales in 2030 zullen deze bedrijven hoogstwaarschijnlijk dezelfde tactiek hanteren. Deze dubbele agenda kan het college – en ik als wethouder energietransitie – missen als kiespijn.

Aan transport en opslag van CO2 zitten grote bezwaren en risico’s, hetgeen ook door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) is aangegeven. Het college wil weten wat de gevolgen zijn van de ruimtelijke ingreep van Porthos op de natuur. Voor wat betreft het tracé van de ondergrondse infrastructuur binnen de gemeentegrenzen bevindt zich een Natura 2000-gebied, te weten Solleveld & Kapittelduinen. Welke invloed heeft de ruimtelijke ingreep op dit gebied en de flora en fauna die hier aanwezig is? Er zal verstoring plaatsvinden door aanlegwerkzaamheden en door stikstofdepositie in de duingebieden. Ook dient bij de verstoring rekening gehouden te worden met cumulatie, bijvoorbeeld door toedoen van andere ruimtelijke ingrepen zoals het doortrekken van de metro naar het strand (Hoekse lijn). Het college ziet graag dat voor een tracé wordt gekozen die de Natura 2000-gebieden niet doorkruist, mocht u de plannen voor Porthos onverhoopt willen voortzetten. Ook ziet het college graag dat wordt vastgesteld wat de extra stikstofdepositie is die neerslaat in het relevante Natura 2000-gebied. De vraag is of de ondergrondse infrastructuur dan überhaupt nog wel kan worden aangelegd.

Tot slot vindt het college dat het nemen van een beslissing over een voorkeursalternatief voor inpassing van de benodigde infrastructuur prematuur is zolang de milieueffecten nog niet bekend zijn. Want transport en opslag van CO2 brengen grote milieurisico’s met zich mee. We willen geen afvalberg onder de grond, met kans op het lekken van CO2. In geen enkel land wordt CO2 op dergelijke schaal opgeslagen in lege gasvelden. Dat wil Nederland nu dus wel gaan doen. De techniek is nieuw en zeker niet bewezen veilig. Graag zien wij dat de milieurisico’s nauwkeurig in kaart worden gebracht en worden uitgesloten. De gevolgen van een milieuramp zijn namelijk niet voorspelbaar en niet te overzien. Zoals ook blijkt uit het voorontwerp is het project-MER nog in de conceptfase. Omdat niet duidelijk is welke milieueffecten samenhangen met de ruimtelijke ingreep die nodig zal zijn voor inpassing van de infrastructuur, kunnen wij daarom om deze reden ook niet akkoord gaan met Porthos. Het college heeft namelijk de plicht de belangen van de stad te behartigen. Daar valt naar de mening van het college behalve de gezondheid van de Rotterdammers ook de instandhouding van flora en fauna onder.

Met vriendelijke groet,

Arno Bonte

Wethouder Duurzaamheid, Luchtkwaliteit en Energietransitie”

++

en gaat over tot de orde van de dag.