SV: Preventief-fouil­leer­actie in Turks café

Indiendatum: jan. 2016
Antwoorddatum: 10 feb. 2016

Op 14 januari 2016 stelden de raadsleden J.D. van der Lee-van der Haagen (Partij voor de Dieren), N. El Ouali (Nida Rotterdam) en A. Bonte (Groenlinks) ons schriftelijke vragen over een preventief fouilleeractie in Turks café. Gelet op de vraagstelling worden deze geacht aan de burgemeester te zijn gesteld.

Inleidend wordt gesteld:

Per ingezonden brief (met kenmerk 15bb10361) heeft een bezorgde burger van Rotterdam ons bekend gemaakt met een preventief fouilleeractie in een Turks' café ergens in Rotterdam, waarschijnlijk op Zuid. De bezorgde burger vertelt over een voorval op 8 december 2015 waar in de avonduren een politiemacht het café binnenvalt, de bezoekers maant binnen te blijven en iedereen aan een inspectie onderwerpt.

Hieronder volgen de vragen en mijn beantwoording:

Vraag 1:
Klopt het volgens het college dat op 8 december 2015 een preventief-fouilleeractie heeft plaatsgevonden in een Rotterdams café, waarschijnlijk op Zuid? Indien ja, welk café was dit?

Vraag 2:
Wat was volgens het college het doel van de preventief-fouilleeractie?

Vraag 3:
Tot welke vondsten of constateringen leidde de preventief-fouilleeractie?

Vraag 4:
Had het café volgens het college een aantoonbaar slechte reputatie waardoor zij werd onderworpen aan een preventief-fouilleeractie? Indien ja, wat is de reputatie van het café? Indien nee, waarom is er preventief gefouilleerd?

Vraag 5:
Wat voor soort risicoanalyse lag er ten grondslag aan de overweging het café te selecteren voor een preventief-fouilleeractie?

Vraag 6:
Was het college, in casu de portefeuillehouder openbare orde, op de hoogte van het voornemen van de politie tot het houden van de preventief-fouilleeractie? Indien nee, waarom niet?

Antwoord vragen 1 tot en met 6
In de afgelopen periode is in de Afrikaanderwijk een integraal onderzoek ingesteld naar ondermijnende criminaliteit, waarbij de gemeente Rotterdam, het Openbaar Ministerie, politie, de Belastingdienst, de Kansspelautoriteit, de Douane en de Koninklijke Marechaussee betrokken waren.

Op basis van de informatie van al deze partijen is een aantal horecagelegenheden benoemd die wat betreft ondermijnende criminaliteit de aandacht trekken en achtte het Openbaar Ministerie dat er voldoende strafrechtelijke verdenking was tegen drie horeca inrichtingen. Zij heeft vervolgens een opsporingsonderzoek ingesteld. Op 8 december jl. heeft onder leiding van het Openbaar Ministerie in horeca-inrichting The
Paradise een doorzoeking plaatsgevonden. In deze inrichting zijn alle bezoekers in aanwezigheid van de officier van justitie strafrechtelijk gefouilleerd op grond van de Wet wapens en munitie en de Opiumwet en niet, zoals in de inleiding wordt verondersteld, preventief gefouilleerd op grond van de Gemeentewet.

De opdracht tot het doen van een doorzoeking is voorbehouden aan het Openbaar Ministerie. Op basis van de verdenkingen en de actuele informatie besluit het Openbaar Ministerie in samenwerking met de politie of en wanneer een doorzoeking wordt gedaan,

Naar aanleiding van de controle zijn verschillende grote geldbedragen en laptops in beslag genomen en zijn er enkele aanhoudingen gedaan. In het belang van het lopende opsporingsonderzoek kan ik op dit moment geen uitspraken doen over de voortgang van het onderzoek.

Vervolgens wordt gesteld:
Het voorval heeft een grote impact achtergelaten, blijkt uit de ingezonden brief. De bezorgde burger werd naar eigen zeggen naar buiten geleid, met de handen omhoog tegen de muur gezet, gefouilleerd en tenslotte gefotografeerd. De cafébezoekers zijn volgens de bezorgde burger ruim twee uur vastgehouden in desbetreffende uitspanning, tot elf uur 's avonds. In de ingezonden brief wordt dit gezien als een vorm van vrijheidsbeperking.

Vraag 7:
Klopt het volgens het college dat cafébezoekers tijdens voornoemde preventieffouilleeractie werden blootgesteld aan een behandeling zoals opgetekend in de ingezonden brief? Indien ja, wat vindt zij van zulk een behandeling?

Vraag 8:
Klopt het volgens het college dat cafébezoekers tot laat op de avond, tot elf uur 's avonds, zijn vastgehouden? Indien nee, hoe lang zijn cafébezoekers gemaand binnen te blijven gedurende de preventief-fouilleeractie?

Vraag 9:
Hoe heeft de politiemacht zich vertoond aan de cafébezoekers tijdens de preventief-fouilleeractie? Waren de politiemensen uitgedost met kogelwerende vesten en leek het net een arrestatieteam en onderdeel van de oproerpolitie of Mobiele Eenheid, of droegen ze het normale uniform of de gele overjassen met de spreekwoordelijke platte pet?

Antwoord vragen 7 tot en met 9
Zoals hierboven vermeld betrof het geen preventief fouilleeractie op grond van de Gemeentewet, maar is er in de betrokken inrichting strafrechtelijk gefouilleerd onder leiding van de officier van justitie. De doorzoeking vond plaats tussen 20.30 uur en 23.00 uur en is uitgevoerd conform de daarvoor geldende regels en procedures. Een speciale eenheid van de politie heeft de doorzoeking gedaan. Zij was gekleed in het reguliere operationele tenue met zichtbaar een zogenaamd tactisch vest met nek- en schouderbescherming voor extra veiligheid van de betrokken agenten.

De vraagstellers vervolgen:
De bezorgde burger beklaagt zich erover dat de politie het Turkse café binnenviel terwijl afgeladen voetbalkroegen in de buurt de dans ontspringen. In de ingezonden brief wordt de suggestie gewekt dat de preventief-fouilleeractie mogelijk was ingegeven door het expliciete Turkse karakter van het café.

Vraag 10:
Worden cafés met een expliciet Turks karakter door de politie eerder geselecteerd voor preventief fouilleeracties dan andere cafés? Indien ja, waarom? Indien nee, waarom niet?

Vraag 11:
Stelt het college dat er in de onmiddellijke omgeving van voornoemd Turks café uitspanningen zijn die onlangs ook zijn onderworpen aan prevent?ef-fouilleeracties of in ieder geval door de politie in de gaten worden gehouden?

Vraag 12:
Met welke regelmaat worden deze uitspanningen onderworpen aan preventieffouilleeracties? Is het college bereid een overzicht van het aantal preventieffou?lleeracties te doen toekomen aan de Raad, indien voorhanden? Indien nee, waarom niet?

Antwoord vragen 10 tot en met 12
Bij een redelijke verdenking van een strafbaar feit wordt een inrichting onderworpen aan een strafrechtelijk onderzoek. Het college heeft geen zicht op opsporingsonderzoeken van de politie en het OM.
Het college heeft wel zicht op het aantal preventief-fouilleeracties op grond van de Gemeentewet. Zoals ieder jaar zal aan het einde van het eerste kwartaal de jaarrapportage preventief fouilleren aan de raad worden toegezonden.

Vervolgens wordt gesteld:
Preventief fouilleren gaat uit van de grondgedachte dat mensen een bedreiging vormen voor de openbare orde. Met preventief fouilleren probeert het bevoegd gezag aldus de openbare orde te bewaren. De vraag is of dit de gezelligheid en leefbaarheid in de stad ten goede komt.

Vraag 13:
Wat vindt het college van preventief fouilleren ais middel om de openbare orde te bewaren?

Vraag 14:
Vindt het college dat preventief fouilleren bijdraagt aan een gezellige en leefbare stad? Indien ja, op welke wijze draagt preventief fouilleren bij aan gezelligheid en leefbaarheid?

Vraag 15:
Denkt het college dat preventief fouilleren in bepaalde gevallen en in bepaalde situaties averechts werkt, omdat mensen zich onheus bejegend voelen? Indien nee, waarom niet? Indien ja, op welke gevallen en situaties doelt het college?

Antwoord vragen 13,14 en 15
Ervan uitgaande dat u doelt op preventief fouilleren op grond van de Gemeentewet, hetgeen in bovengenoemde casus niet aan de orde was, is preventief fouilleren op grond van de Gemeentewet een ingrijpend middel dat, na zorgvuldige afweging door de burgemeester, politie en het OM, alleen kan worden toegepast in gebieden waar bovengemiddeld veel wapengeweld is geweest of wordt verwacht (bijvoorbeeld tijdens
een groot evenement). Preventief fouilleren is derhalve een belangrijk instrument dat wordt ingezet om wapengerelateerde incidenten te beteugelen in gebieden waar dit nodig is. Personen die preventief worden gefouilleerd kunnen, indien zij zich onheus bejegend voelen, een klacht indienen. Per jaar wordt slechts een zeer gering aantal klachten ingediend.