SV: Behoud van keramisch tegel­ta­bleau voor Rozenburg

Indiendatum: jan. 2016
Antwoorddatum: 25 mei 2016

Op 12 januari 2016 stelt het raadslid J.D. van der Lee (Partij voor de Dieren) ons schriftelijke vragen over het behoud van keramisch tegeltableau voor Rozenburg.

Inleidend wordt gesteld:

'De Partij voor de Dieren hecht veel waarde aan kunst waar iedereen op een laagdrempelige manier van kan genieten. Voor veel mensen op Rozenburg is het keramische tegeltableau “water” van Leo van Oudheusden een kunstwerk waar ze jarenlang van hebben genoten - en dit nog steeds doen. “Water” siert al sinds de járen zeventig een van de binnenwanden van zwembad De Zeehond, een belangrijke sociale voorziening voor veel Rozenburgers. “Water” is een keramisch tegeltableau en een goed voorbeeld van architectuurgebonden kunst uit de wederopbouwperiode. Inderdaad, het tegeltableau sluit naadloos aan op een gebouw met zwembadfunctie. Het geeft kleur aan de betegelde binnenwanden en is qua thema niet weg te denken uit De Zeehond.
Door de bevolking is destijds hard geknokt voor een zwembad in het dorp. Het tegeltableau is daarom onlosmakelijk verbonden met Rozenburg en de Rozenburgers. Bovendien is Leo van Oudheusden een Rozenburger, tevens geboren net na de bevrijding en daarom bij uitstek een vertegenwoordiger van monumentale wederopbouwkunst.”

Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording:

Vraag 1:
Hoe denkt het college over de cultuur- en kunsthistorische waarde van het tegeltableau, als exponent van de late wederopbouwperiode en als
architectuurgebonden kunstwerk, alsmede in relatie tot de ontwikkeling van Rozenburg tot op de dag van vandaag?

Antwoord:
Wij onderschrijven het oordeel dat het centrum voor Beeldende Kunst desgevraagd in 2015 over het kunstwerk heeft gegeven. Het luidde aldus
"Een aantal kunstwerken uit Rozenburg is beoordeeld door een commissie waaronder ook dit werk. Het werk wordt niet als een topwerk gekwalificeerd, maar behoort tot het middensegment. Midden houdt in dit geval in dat het een ‘aardig’ werk is. Gezien de afmeting en de aard van het werk (keramische tegels) wordt aangeraden om het werk te documenteren. Deze voorstelling past goed in een zwembad, maar het is niet direct denkbaar dat het in een nieuw gebouw in te passen is. Mocht het mogelijk zijn om de tegels gemakkelijk en zonder schade te verwijderen, dan zouden jullie kunnen overwegen om de tegels op te slaan en een mogelijkheid tot hergebruik te onderzoeken. ”

Verder wordt gesteld:
“Binnenkort krijgt Rozenburg een gloednieuw zwembad in multifunctioneel centrum De Rozenburcht; het oude zwembad wordt gesloopt. Veel Rozenburgers willen “Water” graag behouden voor de toekomst en daarom een plek geven in het nieuwe zwembad.
Dit is heel goed te realiseren, want de binnenwand in het nieuwe zwembad heeft exact dezelfde afmetingen als in het oude zwembad. Helaas heeft de architect van De Rozenburcht te kennen gegeven dit niet te willen. Leden van Erfgoedvereniging Heemschut zijn in reactie daarop een handtekeningenactie gestart om het tegeltableau voor Rozenburg te behouden. Er zijn meer dan duizend handtekeningen opgehaald die
binnenkort worden aangeboden aan het college.”

Vraag 2:
Wat vindt het college van het idee het tegeltableau een plek te geven in het nieuwe zwembad?

Antwoord:
Wij zijn er geen voorstander van dit kunstwerk een plek te geven in het nieuwe zwembad. Belangrijkste reden hiervoor is dat met dit kunstwerk geen rekening is gehouden bij het ontwerpen van het nieuwe zwembad. Het kunstwerk dateert uit de járen zeventig en is indertijd speciaal ontworpen voor zwembad ‘De Zeehond’. Het zou naar de mening van het college en de architect een te grote inbreuk maken op de gekozen vormen, kleur en detaillering van het nieuwe zwembad. De architect van het MFC heeft bij het ontwerpen van het gebouw de relatie tussen binnen en buiten en vice versa centraal gezet om zo het gebouw optimaal in te passen in de bestaande groenstrook. Kleuren, materialen en vormen zijn afgestemd op dat wat men van binnen naar buiten ziet en dus ook vice versa. Dit is tot in het kleinste detail doorgezet. Het kunstwerk, de kleur, materiaal en vorm hiervan, heeft hij in dit ontwerpproces niet mee kunnen nemen aangezien het ontwerp van het gebouw reeds begin 2015 gereed was, lang voor het moment dat de kwestie van het tegeltableau aan de orde kwam.

Vraag 3:
Hecht het college waarde aan de meer van duizend handtekeningen die bijeen zijn gebracht voor behoud van het tegeltableau? Indien ja, hoe geeft zij hieraan invulling? Indien nee, waarom niet?

Antwoord:
Vanzelfsprekend hecht het college waarde aan de 1600 handtekeningen die zijn aangeboden in de gemeenteraad. Dit geeft aan dat het een zwaarwegend issue is voor de bewoners van Rozenburg. Wij zullen om die reden de bewoners van Rozenburg betrekken bij de uiteindelijke toekomst van het kunstwerk.

Verder wordt gesteld:
“De gebiedscommissie Rozenburg heeft in een advies aan het college van december 2015 gesteld dat het tegeltableau behouden moet blijven voor het dorp. Het tegeltableau heeft een monumentale waarde maar, zo constateert de gebiedscommissie, is ook nog eens bekostigd door giften vanuit de Rozenburgse gemeenschap in de járen zeventig.”

Vraag 4:
Hecht het college waarde aan het advies van de gebiedscommissie Rozenburg? Indien ja, hoe geeft zij hieraan invulling? Indien nee, waarom niet?

Antwoord:
De gebiedscommissie Rozenburg heeft medio december 2015 een ongevraagd schríftelijk advies aan ons uitgebracht. Zoals gebruikelijk geven wij aan dit advies de waarde die het verdient. Wij zullen het advies echter niet strikt opvolgen. Wij waken over het behoud van het kunstwerk, maar zullen het, zoals gezegd, niet overplaatsen in het nieuwe zwembad. Het kunstwerk zal behouden worden en er zal in de loop van 2016
een beslissing voorbereid worden over waar het kunstwerk uiteindelijk zijn nieuwe bestemming gaat vinden. Hierover zullen wij u te zijner tijd informeren.

Vraag 5:
Vindt het college het voor het besluitvormingsproces van belang dat het tegeltableau is bekostigd door giften vanuit de Rozenburgse gemeenschap? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hoe geeft deze constatering richting aan het besluitvormingsproces omtrent de plaatsing van het tegeltableau?

Antwoord:
Een van de charmes van De Zeehond en het kunstwerk is inderdaad de gedachte dat de Rozenburgse gemeenschap destijds zelf zich hard ingespannen heeft om de bouw mogelijk te maken. Uiteraard leidt dat ertoe dat er veel emotionele waarde aan het kunstwerk verbonden is. Deze waarde raakt echter niet verloren als het kunstwerk behouden blijft.

Verder wordt gesteld:
“De Rozenburcht wordt betaald vanuit de Bestemmingsreserve Investeringen Rozenburg (BIR), middels de zogenoemde BIR-gelden, oftewel gemeenschapsgeld. Hoe het gebouw eruit komt te zien is wat ons betreft dus een publieke zaak.”

Vraag 6:
Vindt het college een discussie over plaatsing van het tegeltableau een publieke zaak? Indien nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, de toekomst van het kunstwerk is een publieke zaak die om een publieke belangenafweging vraagt.

Vraag 7:
Is het college bereid in discussie te gaan met de architect van de Rozenburcht met als inzet het bespreekbaar maken van plaatsing van het tegeltableau in het nieuwe zwembad? Indien nee, waarom niet?

Antwoord:
Er is meerdere malen door de gemeente met de architect over het kunstwerk gesproken. Ook de architect erkent de waarde van het kunstwerk, maar is ook stellig als het gaat om wijzigingen op zijn ontwerp. Aangezien het college er geen voorstander van is het kunstwerk over te plaatsen naar het nieuwe zwembad, is er ook geen reden hierover nogmaals met de architect in gesprek te gaan. Zie ook ons antwoord op vraag 2.