SV: Onder­zoeks­rapport Het Nieuwe Instituut en Gover­nance Code Cultuur

Indiendatum: jan. 2016
Antwoorddatum: 4 jan. 2016

Op 4 januari 2016 stelde J.D. van der Lee-van der Haagen (PvdD) ons schriftelijke vragen over Onderzoeksrapport Het Nieuwe Instituut en Governance Code Cultuur.

Inleidend wordt gesteld:

Op 4 augustus 2015 hebben wij schriftelijke vragen (kenmerk 15bb6482) gesteíd over het toezicht en beleid bij Het Nieuwe Instituut en eventuele belangenverstrengeling.
Inmiddels is op 2 december 2015 het onderzoeksrapport "Het Nieuwe Instituut en de Governance Code Cultuur" verschenen. Dit onafhankelijke onderzoek is verricht door een commissie van de Stichting Cultuur + Ondernemen. Dit onderzoeksrapport oordeelt vernietigend over de governance bij Het Nieuwe Instituut. Op geen enkel punt hebben Het Nieuwe Instituut en zijn Raad van Toezicht gehandeld in overeenstemming met de Governance Code Cultuur.
De Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut beoordeelt de belangenverstrengeling nog steeds te licht want ook nu nog vindt zij dat een vorm van belangenverstrengeling mag, mits er sprake is van alternatieven en de beoordeling ervan zorgvuldig plaatsvindt (zie haar reactie op het onderzoeksrapport). Daarmee weigert Het Nieuwe Instituut om voliedig het boetekleed aan te trekken. Dit is een afwijzing van de duideíijke conclusies van het onderzoek en van de boodschap van de Governance Code Cultuur. Dit is een vorm van gelijk willen krijgen die wij niet begrijpen.
De huidige voorzitter van de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut is tevens de vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van het Wereldmuseum. Gezien het recente verleden met betrekking tot het falen van verschillende samenstellingen van de Raad van Toezicht bij het Wereldmuseum (zie ook het rapport 'Werelden van verschil' van de Rekenkamer Rotterdam) maken wij ons zorgen over het bagatelliseren van de Code Cultural Governance door de voorzitter van de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut.
Wij vrezen wereldmuseumachtige wantoestanden.

De Partij voor de Dieren heeft daarom de volgende vragen:

Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording:

Vraag 1:
Kent het college het onderzoeksrapport "Het Nieuwe Instituut en de Governance Code Cultuur"? Indien ja, onderschrijft het college de conclusies van dit rapport?

Antwoord:
Ja, wij kennen het onderzoeksrapport. Zoals wij u bij de beantwoording van de schriftelijke vragen over toezicht en beleid bij Het Nieuwe Instituut (15bb6482) in september 2015 hebben meegedeeld, is Het Nieuwe Instituut een door het rijk rechtstreeks gesubsidieerde instelling die als cultuurinstelling onderdeel uitmaakt van de landelijke culturele Basisinfrastructuur (BIS). Het Nieuwe Instituut is dus een rijksinstelling die in Rotterdam haar vestigingsplaats heeft. Het toezicht berust statutair bij de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut en op metaniveau primair bij het ministerie van OCW. Het is primair aan het rijk om te oordelen over dít onderzoeksrapport.

Vraag 2:
Onderschrijft het college de reactie van de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut op dit onderzoeksrapport? Indien ja, waarom? Indien nee, op welke punten niet?

Antwoord:
Zie ons antwoord op vraag 1, Wij constateren dat de door de Raad van Toezicht genomen maatregelen zich richten op het versterken van de governance van de organisatie op het niveau van de Raad van Toezicht zelf én en op het niveau van de directie, die verbreed wordt tot een Raad van Bestuur door toevoeging van een zakelijk directeur. Zoals hierboven ai gemeld, gaat het in het geval van Het Nieuwe Instituut om een nationale instelling die in Rotterdam gevestigd is en waarvan het toezicht op meta-niveau primair bij het Rijk berust.

Vraag 3:
Overweegt het college de gemeentelijke subsidie aan Het Nieuwe Instituut te beëindigen naar aanleiding van dit rapport en het aanblijven van de directeur? Indien nee, waarom niet?

Antwoord:
Nee, Het Nieuwe Instituut ontvangt van de gemeente Rotterdam in het kader van het Cultuurplan 2013-2016 een subsidie van ongeveerd 100.000,- per jaar. Deze subsidie ontvangt Het Nieuwe Instituut voor Studio i Ontwerpatelier Rotterdam, een specifiek op Rotterdam gericht programma, en bedraagt ongeveer 1% van de totale begroting van Het Nieuwe Instituut. Gelet op het specifieke karakter van de bijdrage én de omvang in relatie tot de overige activiteiten en exploitatie van Het Nieuwe Instituut, is beëindiging van de gemeentelijke bijdrage aan Het Nieuwe Instituut naar aanleiding van het rapport en de door de Raad van Toezicht getroffen maatregelen geen overweging geweest. De
toetsing van de subsidie vindt daarbij plaats volgens de daarvoor geldende gemeentelijke subsidievoorwaarden.
Uiteraard volgen wij verder de ontwikkelingen op het gebied van de governance bij Het Nieuwe Instituut en wij zullen bij Het Nieuwe Instituut informatie vragen en bij het Rijk een signaal afgeven als daarvoor naar onze mening aanleiding is.

Inleidend op de vierde vraag wordt gesteld:

De huidige voorzitter van de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut is recent benoemd tot vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van het Wereldmuseum. Op geen enkel punt heeft de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut gehandeld in overeenstemming met de Governance Code Cultuur. Tevens wordt een vorm van belangenverstrengeling gebagatelliseerd (zie inleiding). Het Wereldmuseum heeft de Governance Code Cultuur onderschreven. Bij deze instelling is de vicevoorzitter geworven door informele netwerken zonder gebruikmaking van een professioneel bureau (zie beantwoording vraag 3 van onze schriftelijke vragen met kenmerk 15bb7997).

Vraag 4:
Acht het college de huidige vice voorzitter van het Wereldmuseum daarom nog geschikt voor deze functie, gezien bovenstaande? Indien ja, waarom?

Antwoord:
Wij zijn van mening dat er op basis van het rapport 'Het Nieuwe Instituut en de Governance Code Cultuur' geen aanleiding is te twijfelen aan de geschiktheid van de huidige vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van het Wereldmuseum. De schrijvers van het rapport komen tot de conclusie dat de Raad van Toezicht van Het Nieuwe Instituut de Governance Code Cultuur niet juist heeft geïnterpreteerd en dat de (eigen)
set van governanceregels van Het Nieuwe Instituut niet heeft bevorderd dat in overeenstemming met de Governance Code Cultuur werd gehandeld. De Raad van Toezicht heeft daarop onverwijld een aantal verbeteringsmaatregelen getroffen, zonder zichzelf daarbij overigens te ontzien. Wij hebben geen reden de geschiktheid van de huidige vicevoorzitter van de Raad van Toezicht van het Wereldmuseum in twijfel te
trekken op basis van besluiten en handelingen van Raad van Toezicht en directie van Het Nieuwe Instituut als collectief.