Raadsvragen: Vislood gevaar voor de gezondheid van mens en dier

Vragen
Raadsvragen: Vislood gevaar voor de gezondheid van mens en dier

Vragen Antwoorden

Indiendatum: feb. 2020

Geacht college,

Vislood is een gevaar voor de gezondheid van mens en dier. Uit onderzoek1 uitgevoerd in opdracht van Rijkswaterstaat uit 2016 blijkt dat sportvissers jaarlijks 54 ton (54.000 kilo) aan lood kwijtraken in zoete oppervlaktewateren, bijvoorbeeld omdat het lood losraakt van het gebruikte vistuig of omdat het lood wordt geloosd als een door sportvissers noodzakelijk geachte handeling. Een kleine tienvoud van deze massa komt terecht in zoute oppervlaktewateren, mede ingegeven door de grotere hoeveelheid lood die te pas komt bij het hengelen in zee en de ruwe omstandigheden. Al met al raakt jaarlijks 524 ton (524.000 kilo) aan lood 'kwijt', blijkt uit voornoemd onderzoek. Daarmee is de sportvisserij dan ook de grootste bron van de verontreiniging van oppervlaktewater met lood. Indien lood in het water terecht komt en aan zuurstof wordt blootgesteld, zal het gaan oxideren, vervolgens corroderen en uiteindelijk oplossen. Dit heeft effect op de kwaliteit van het water en tast daarmee het leefgebied van vissen, watervogels en waterplanten aan. Maar lood heeft ook een negatief effect op de mens, want veel drinkwater wordt uit oppervlaktewater gewonnen. Voorts raakt er lood kwijt in wateren die door mensen als openbaar zwemwater worden gebruikt.

1. Bent u bekend met de gezondheidsgevaren van vislood voor mens en dier? Indien ja, wat doet u zoal om deze gevaren tegen te gaan?

2. Weet u hoeveel vislood jaarlijks terecht komt in Rotterdamse oppervlaktewateren? Indien ja, hoeveel? Indien nee, vindt u het van belang dit te weten?

3. Weet u of de toeleverancier van drinkwater in Rotterdam rekening houdt met loodconcentraties in het drinkwater, onder meer als gevolg van achtergelaten vislood?

4. Houdt u er in het aanwijzen van oppervlaktewateren als openbaar zwemwater rekening mee dat er door toedoen van hengelactiviteiten lood kan zijn opgelost? Indien nee, waarom niet?

Lood wordt door hengelsporters gebruikt om de vislijn mee te verzwaren. In hengelsportwinkels wordt lood verkocht. Momenteel geldt er geen verbod op de verkoop van lood. Sommige sportvissers gieten thuis lood, waarbij giftige looddampen vrijkomen en bovendien zogenoemde loodslakken als reststroom in de afvalketen komen die tevens een gevaar opleveren voor de volksgezondheid. De GGD Rotterdam-Rijnmond, die het college advies geeft over publieke gezondheid, raadt af thuis lood te gieten. Op haar website legt uit zij uit wat mensen kunnen doen als zij tóch besluiten thuis lood te gieten, om zo gezondheidsgevaren te beperken.

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor handhaving van de Wet milieubeheer. Voorts houdt DCMR Milieudienst Rijnmond (kortweg: DCMR) als omgevingsdienst toezicht op naleving van de wet. In artikel 9.2.1.2 van de Wet milieubeheer staat het volgende:

“Een ieder die beroepshalve een stof, mengsel of genetisch gemodificeerd organisme vervaardigt, in Nederland invoert, toepast, bewerkt, verwerkt of aan een ander ter beschikking stelt, en die weet of redelijkerwijs had kunnen vermoeden dat door zijn handelingen met die stof of dat mengsel of organisme gevaren kunnen optreden voor de gezondheid van de mens of voor het milieu, is verplicht alle maatregelen te nemen die redelijkerwijs van hem kunnen worden gevergd, teneinde die gevaren zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.”2

5. Hoe handhaaft u in het algemeen op naleving van artikel 9.2.1.2 van de Wet milieubeheer?

6. Hoe houdt DCMR toezicht op naleving van artikel 9.2.1.2 van de Wet milieubeheer?

7. Heeft u de juridische bevoegdheid handhavend op te treden tegen hengelsportwinkels die lood verkopen aan klanten die overduidelijk de intentie hebben om het lood te gebruiken voor een activiteit die kan leiden tot gezondheidsgevaren? Indien nee, waarom niet? Indien ja, bent u bereid handhavend op te treden?

8. Welke mogelijkheden ziet u om lood gieten bij Rotterdammers – voor het vervaardigen van vislood – thuis te verbieden dan wel te ontmoedigen?

9. Hoe zorgt u ervoor dat de gezondheidsadviezen van de GGD Rotterdam-Rijnmond over thuis lood gieten bekend zijn bij de doelgroep, in casu sportvissers?

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft niet voor niets lood (en loodverbindingen) geclassificeerd als zeer zorgwekkende stof (ZZS)3. Wat ons betreft is het om die reden belangrijk emissies van lood (en loodverbindingen) tegen te gaan en alternatieven voor het gebruik van deze stoffen onder de aandacht van gebruikersgroepen te brengen. Wij willen graag beginnen met het uitbannen van vislood in het oppervlaktewater. Hierbij denken wij bijvoorbeeld aan een bepaling in de Algemene Plaatselijke Verordening (Apv) die het gebruik van vislood verbiedt omwille van het waarborgen van een veilige leefomgeving van de Rotterdammers.

10. Wat doet u momenteel om het gebruik van lood en loodverbindingen tegen te gaan?

11. Heeft u de juridische bevoegdheid het gebruik van vislood te verbieden middels een bepaling in de APV? Indien nee, waarom niet?

12. Wat doet DCMR momenteel om alternatieven voor lood en loodverbindingen onder de aandacht van gebruikersgroepen te brengen? En wat doet DCMR specifiek om alternatieven voor vislood onder de aandacht te brengen?