Raads­vragen: Tegel eruit, groen erin door woning­cor­po­raties

Indiendatum: 1 sep. 2020

Geacht college,

Verstening is deels een gevolg van de keuzes die particuliere grondeigenaren maken. Ruim zes tiende van de stad is namelijk particuliere grond, zoals tuinen. Stichting Steenbreek, die gemeenten en bewoners helpt met vergroening van de buitenruimte, heeft alle ruim 130.000 tuinen op Rotterdams grondgebied gemonitord op het zogenoemde versteningspercentage. Voor onze stad is dat 59 procent, blijkt uit een recent bericht op de website¹ van het AD Rotterdams Dagblad waarin over dit onderzoek verslag wordt gedaan. De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam vindt dit percentage problematisch, omdat groen in de leefomgeving goed is voor mens én dier. Maar het is ook noodzakelijk. De ongekende hittegolf van afgelopen maand heeft nog maar eens benadrukt hoe belangrijk het is om te voorkomen dat steden tot hitte-eilanden verworden. Daarnaast doen groene tuinen dienst als natuurlijke waterberging, waar een evident publiek belang mee is gemoeid. Het onderzoek van voornoemde stichting is volgens voornoemd artikel thans in handen van de gemeente Rotterdam.

1. Klopt het dat u thans de uitkomsten van een onderzoek in handen hebt van het versteningspercentage van alle Rotterdamse tuinen, wellicht aan u gepresenteerd op grid-, buurt- of wijkniveau? Indien ja, wat vindt u van het zogenoemde versteningspercentage? Indien ja, verbindt u enige conclusies aan de uitkomsten van het onderzoek? En bent u bereid deze uitkomsten te delen met de Raad, uiteraard mits de intellectueel eigenaar van het onderzoek dit goed vindt?

In voornoemd bericht blijkt ook dat versteende tuinen ongelijk zijn verdeeld. Zo valt te lezen dat de meest versteende wijken veelal die wijken zijn waar het merendeel van de woningen bezit van woningcorporaties betreft. Als voorbeeld van een versteende wijk wordt Schiemond genoemd, waar volgens Stichting Steenbreek ruim vier op de vijf tuinen betegeld is. Voor de tuinen toebehorend aan woningcorporaties geldt dat de huurders vaak niet de financiële middelen hebben om een tuin van de woning die zij huren, te ‘onttegelen’. Of ze zijn er fysiek niet zelf toe in staat. Zo stelt een van de huurders van een dergelijke woning in voornoemd bericht: “Als ik iemand had die de tegels voor mij eruit kon halen, waren ze allang weg.” Mogelijk speelt bij het hoge versteningspercentage ook mee dat huurders van corporatiewoningen niet het risico willen lopen de tuin weer in originele staat – dus mét tegels – te moeten opleveren bij de beëindiging van de huurperiode. Dat is veel gedoe en bovendien duur. Tot slot kan het verloop van huurders een rol spelen.

2. Erkent u dat het voor huurders van corporatiewoningen vanwege meerdere redenen lastig is om de tuin te onttegelen en over te gaan tot vergroening? Indien nee, waarom niet?

3. Kent u behalve de wijk Schiemond nog andere wijken in onze stad waar als gevolg van een hoge concentratie corporatiewoningen het versteningspercentage naar boven uitslaat? Indien ja, welke wijken?

De doelstelling van het college om twintig hectare groen toe te voegen tijdens deze bestuursperiode (te verwezenlijken middels het actieplan ‘Rotterdam gaat voor groen’²) leunt zwaar op vergroening van particuliere grond. Het college gaat hier uit van de intrinsieke motivatie van grondeigenaren om te vergroenen. Wij vinden dat het college hier haar belangrijkste troef ongebruikt laat, voor wat betreft vergroening van de tuinen toebehorend aan corporatiewoningen. Dat zijn de prestatieafspraken die zij periodiek maakt met de woningcorporaties die socialewoningvoorraad bezitten en de publieke taak van volkshuisvesting op zich nemen. In de prestatieafspraken kunnen bepalingen worden opgenomen over verduurzaming van de woningvoorraad van de woningcorporaties, zoals ook wordt gesteld op de website³ van de Rijksoverheid. Wij scharen een groene tuin zeer bewust onder verduurzaming, want verkoeling vanuit de tuin bespaart energie als er vervolgens geen koelte wordt verkregen door elektrische apparaten. De gemeente kan daarom prima afspraken maken over percentages of aantallen betegelde tuinen van corporatiewoningen die tijdens de looptijd van de prestatie worden vergroend. Tegel eruit, groen erin.

4. Bent u het met ons eens dat de prestatieafspraken tussen gemeenten en de woningcorporaties uitermate geschikt zijn om vergroening van de tuinen toebehorend aan corporatiewoningen te verwezenlijken? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hebt u hier al eens eerder afspraken met de woningcorporaties over gemaakt? Indien ja, aan welke afspraken denkt u om het versteningspercentage in de tuinen van corporatiewoningen fors naar beneden bij te stellen?

5. Ziet u nog andere mogelijkheden om de woningcorporaties ertoe te bewegen de tuinen toebehorend aan corporatiewoningen te vergroenen? Indien nee, waarom niet? Indien ja, welke mogelijkheden?

De woningcorporaties bulken niet van het geld en het stellen van extra eisen in prestatieafspraken zou er helaas toe kunnen leiden dat huurders uiteindelijk de rekening van vergroening moeten betalen, in de vorm van een hogere huur. Wij vinden dat het college de woningcorporaties in de vergroening van hun vastgoed moet helpen waar het kan, want de publieke zaak is zeer gediend bij een groene(re) omgeving. Daarnaast willen wij weten hoe het college huurders tegemoet komt die willen verduurzamen, bijvoorbeeld middels vergroening. Op dit moment zijn subsidies naar onze smaak teveel toegespitst op woningeigenaren, terwijl een fors deel van de Rotterdammers huurder is.

6. Hoe ziet u uw eigen rol in het vergroenen van de tuinen toebehorend aan corporatiewoningen? Op welke wijze helpt u de woningcorporaties?

7. Kunt u een overzicht geven van subsidies voor verduurzaming (inclusief vergroening) waar huurders in Rotterdam aanspraak op kunnen maken? En vindt u toegang tot subsidie of andere stimuleringsmaatregelen voor verduurzaming (inclusief vergroening) eerlijk verdeeld tussen de verschillende groepen bewoners in de stad?

Een heel praktisch probleem waar huurders (maar ook woningeigenaren) tegenaan lopen, is dat ze hun tegels niet kwijt kunnen op een betaalbare manier. De gemeente Rotterdam laat namelijk in de zogenoemde Afvalwijzer⁴ weten dat tegels niet worden opgehaald als grof vuil, maar dat Rotterdamse huishoudens hiervoor een puincontainer moeten bestellen. Wij zouden het een goede zaak vinden als de gemeente Rotterdam onttegelende bewoners van onze stad tegemoet komt die werk willen maken van vergroening en de tegels om die reden kosteloos komt ophalen bij de mensen thuis.

8. Bent u bereid uw huidige beleid ten aanzien van het ophalen van tegels bij Rotterdamse huishoudens te herzien? Indien nee, waarom niet? Indien ja, hoe gaat een beleidswijziging eruit zien?

1 https://www.ad.nl/rotterdam/in-deze-rotterdamse-buurt-liggen-de-meeste-tegeltuinen-ik-schaam-me-ervoor~a75f786b/

2 https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/meer-groen-in-de-stad/Rotterdamgaatvoorgroen_Actieplan.pdf

3 https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/woningcorporaties/afspraken-woningcorporaties-gemeenten-huurders

4 https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/afval/afvalwijzer-online.pdf