Raads­vragen: Mogelijke komst scha­lieg­asfa­briek

Indiendatum: okt. 2018
Antwoorddatum: 22 jan. 2019

1. Klopt het volgens u dat het Britse concern mogelijk een grote fabriek in Rotterdam wil bouwen? Indien ja, hoe groot wordt de fabriek ongeveer? Indien ja, hoe verloopt het gunningstraject van het Havenbedrijf Rotterdam voor de nieuwe fabriek? Indien ja, wat zijn kritieke beslismomenten in het gunningstraject?

"Ja. Rotterdam was samen met Antwerpen overgebleven kandidaat voor deze investering. INEOS heeft echter besloten om zich in Antwerpen te vestigen."

2. Kunt u aangeven of er op dit moment gesprekken lopen tussen de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdamse over de mogelijke komst van de schaliegasfabriek? Indien ja, hoe verlopen deze gesprekken? Indien nee, waarom niet? Indien nee, voorziet u de noodzaak tot overleg met het Havenbedrijf Rotterdam over de nieuwe fabriek?

"INEOS had aangekondigd voornemens te zijn in Noordwest-Europa te investeren in een propaandehydrogenatiefabriek (PDH) en een ethaankraker, geen schaliegasfabriek. Er liepen gesprekken tussen het Havenbedrijf, de gemeente Rotterdam en het Rijk over de mogelijke komst van de fabriek naar Rotterdam. NFIA en Rotterdam Partners waren hier als acquisitieorganen ook bij betrokken. Gezien de beslissing van INEOS om zich in Antwerpen te vestigen zijn deze gesprekken niet voortgezet."

3. Stelt u dat een nieuwe schaliegasfabriek in Rotterdam bijdraagt aan de energietransitie?

"In de energietransitie sturen we op C02-reductie in samenhang met het creëren van welvaart, werkgelegenheid en toegevoegde waarde. Individuele bedrijven moeten zich kunnen uitbreiden of zich hier vestigen, ook als zo'n project C02-uitstoot met zich brengt. Het gaat er immers om dat de C02-uitstoot een neergaande trend laat zien en we de nationaal afgesproken reductie van 49% halen in 2030. Dat zal geen lineair proces zijn, maar eerder een zaagtandgrafiek die naar beneden gaat: soms komt er wat bij, maar de trend is naar beneden. Bestaande en nieuwe bedrijven die hieraan bijdragen en hieraan concreet invulling geven zijn welkom in Rotterdam."

4. Erkent u dat de winning van schaliegas schadelijk is voor het klimaat en grote risico’s heeft voor natuur, milieu en omwonenden? Indien nee, waarom niet?

"De winning van schaliegas vindt alleen grootschalig in de VS, en in mindere mate in Canada en China plaats. De reden dat dit controversieel is: de winning van dit gas wordt geassocieerd met lokale vervuiling van bodems en van oppervlakte- en grondwater, en met lekkage van het broeikasgas methaan bij winning. Als schaliegas zorgvuldig wordt gewonnen kunnen deze problemen worden ondervangen, maar in de praktijk blijkt dat er toch vaak schade aan klimaat en milieu wordt toegebracht."

5. Deelt u onze mening dat het tegenstrijdig is dat het Rijk een verbod op de winning van schaliegas heeft ingesteld, maar het Havenbedrjf Rotterdam met een eventuele gunning van havengronden aan chemieconcern Ineos vervolgens wél de invoer van schaliegas of daaruit afkomstige stoffen als ethyleen mogelijk maakt? Indien nee, waarom niet?

"Nee. Het Rijk heeft een verbod ingesteld op alle vormen van gaswinning op land, de schadelijke winning van schaliegas was hierbij een aandachtspunt. Er is echter geen nationale of Europese wetgeving die invoer of gebruik van schaliegas verbiedt. Waar het de herkomst van in de haven aangevoerde producten (inclusief schaliegas) betreft volgt het Havenbedrijf de internationale wet- en regelgeving en het beleid van de Nederlandse overheid."

6. Deelt u onze mening dat de invoer van schaliegas of daaruit afkomstige stoffen en de verwerking ervan haaks staat op de internationale klimaatafspraken, de duurzaamheidsambitie van uw college en het Havenbedrijf Rotterdam en de noodzaak om het gebruik van fossiele energiebronnen af te bouwen? Indien nee, waarom niet?

"Nee, het college deelt die mening niet. Nederland heeft het Akkoord van Parijs geratificeerd en het kabinet en college van Rotterdam zetten ambitieus in op reductie van de C02-uitstoot in Rotterdam. In het Klimaatakkoord wordt vastgelegd hoe Nederland een reductie van ten minste 4907o in 2030 ten opzichte van 1990 bereikt. Als gemeente volgen wij de nationale doelstelling, en werken we aan de transitie naar een CO2-neutrale industrie. Om deze transitie te laten slagen wordt gewerkt aan de opbouw van nieuwe industrie en de ombouw van bestaande industrie. Daarnaast zal rekening gehouden moeten worden met afbouw van bedrijfsactiviteiten die niet passen in de transitie naar C02-neutraliteit."

7. Kunt u aangeven hoeveel schaliegas of daaruit afkomstige stoffen jaarlijks in de fabriek verwerkt zal worden en welke CO₂-uitstoot hiermee gepaard gaat (inclusief het transport van het schaliegas of stoffen als ethyleen)? Indien nee, waarom niet?

"Op basis van de beschikbare informatie is de inschatting dat de productie van etheen en propeen in de nieuwe fabriek gepaard zou gaan met circa 0,8 Mton C02-uitstoot per jaar. De uitstoot die vrij zou komen bij het transport van ethaan en propaan is niet bekend. Op het moment dat de reductieopgave groter wordt door vestiging van nieuwe bedrijven, zal van deze bedrijven worden verwacht dat zij de best beschikbare technologie inzetten. Daarnaast faciliteren wij in Rotterdam bedrijven om de transitie naar een CO2 neutrale economie te maken met projecten zoals CCUS, warmtenet, elektrificatie en wind op zee."

8. Klopt het dat het chemieconcern Ineos met de nieuwe fabriek ethyleen afkomstig uit schaliegas wil gebruiken voor plasticproductie?

"De fabriek zou geen ethyleen gebruiken, maar zou ethyleen en propyleen uit ethaan en propaan maken. Ethyleen en propyleen worden o.a. gebruikt voor de productie van plastics. Deze grondstoffen zouden waarschijnlijk wel uit schaliegas afkomstig zijn, omdat schaliegas uit de VS op dit moment de goedkoopste bron van ethaan en propaan is."

9. Deelt u onze mening dat de plasticsoep een groot probleem is en we juist minder in plaats van meer plastic moeten gaan produceren? Zo nee, waarom niet?

"Wij delen de mening dat de plasticsoep een groot probleem is. Om dit aan te pakken werken we aan het voorkomen van het dumpen van plastics in het milieu, en op het stimuleren van recycling en productie met gerecycled plastic in stad en haven."

10. Deelt u de mening dat een schaliegasfabriek gericht op de productie van plastics niet past in de Rotterdamse haven die zegt klimaatverandering tegen te willen gaan, CO2-emissieloos te willen worden en vooral ruimte te willen bieden aan duurzame energieproductie? Zo nee, waarom niet?

"Nee. Versterking en gelijktijdige verduurzaming van het chemiecluster zullen juist zorgen voor een snellere afname van C02-uitstoot in een internationale context. Acquisitie van nieuwe chemische bedrijven past in deze strategie, waarbij partijen wel geacht worden om de best beschikbare technologie in te zetten en mee te werken aan de transitie naar een CO2-neutrale economie."

11. Deelt u onze mening dat maximaal 500 banen die de fabriek oplevert niet opwegen tegen de impact die de fabriek heeft op het milieu en het klimaat? Indien nee, waarom niet?

"Nee. We vinden zowel werkgelegenheid als klimaat en milieu belangrijk. Op het moment dat de komst van een nieuwe fabriek past binnen de doelstelling van 49% reductie van C02-emissies in 2030, kunnen we aan beide belangen recht doen."

12. Deelt u onze mening dat werkgelegenheid in de fossiele industrie een aflopende zaak is? Indien nee, waarom niet?

"Nee. De chemische industrie zal tijdens en na de energietransitie haar relevantie blijven behouden, ook in de toekomst zullen we haar producten nodig blijven hebben. In plaats daarvan moeten we inzetten op verduurzaming (circulariteit) van dit cluster."

13. Bent u bereid zich in uw hoedanigheid als grootaandeelhouder van het Havenbedrijf Rotterdam tegen de komst van de schaliegasfabriek uit te spreken? Zo nee, waarom niet? Indien ja, hoe gaat u dat doen?

"Nee, het college ziet toegevoegde waarde in vestiging van nieuwe chemiebedrijven in Rotterdam. De Nederlandse industrie concurreert internationaal en Rotterdam wil als vestigingsklimaat binnen de energietransitie aantrekkelijk blijven. Bedrijven die een toegevoegde waarde hebben voor Nederland of de regionale economie en passen in en bijdragen aan de energietransitie zullen ruimte krijgen in Rotterdam."