Raads­vragen: Klimaat­con­tract voor Rotterdam

Indiendatum: 10 nov. 2022

Geacht college,

Op de website[1] van het Algemeen Dagblad hebben we gisteren in een artikel kunnen vernemen dat Rotterdam deelneemt aan een Europees initiatief van in totaal honderd steden om te komen tot het opstellen van een klimaatcontract, met als doel in 2030 klimaatneutraal te zijn. In het artikel staat de volgende passage:

“Het klimaatcontract is een Europees idee, dat uitgaat van in totaal honderd Europese steden die in 2030 klimaatneutraal willen zijn. In ons land doen zes steden mee: Naast Eindhoven en Helmond, die als duostad optrekken, zijn dat nog Groningen, Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam.”

Een van de andere deelnemende steden is Eindhoven, die haar inzet afstemt op die van regiogemeente Helmond. In een brief[2] van het Eindhovense college aan de gemeenteraad van die stad op 9 november jongstleden schrijft zij het volgende:

“In december 2019 heeft de Europese Commissie een nieuwe verduurzamingsfocus in gang gezet met de Europese Green Deal. Als onderdeel van deze Green Deal heeft de Commissie 5 Europese ‘Missies’ geformuleerd. Eén daarvan is de missie rond 100 klimaat neutrale en slimme steden in 2030 voor en door de burger. Voor deze EU missie is eerder dit jaar de samenwerking (duo-stad) Helmond-Eindhoven geselecteerd als één van de 100 steden of stedenverbanden die een Stedelijk Klimaatcontract (SKC) gaan opstellen. Wanneer het stedelijk klimaatcontract overtuigend is, zal Brussel ons het “mission label” toekennen waar zowel de gemeente als stakeholders van de stad van kunnen profiteren via de toegang tot financieringsmogelijkheden, subsidiegelden, steun e.d.

Vijf andere grote Nederlandse steden zijn ook geselecteerd (Groningen, Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam). Met hen zijn we ook een samenwerking aangegaan. We trekken als Nederlandse missiesteden samen op richting Rijk en EU, o.a. voor het verkrijgen van experimenteerruimte of een pilotstatus voor belemmerende wet- en regelgeving, om budget en capaciteit beschikbaar te krijgen om de steden te helpen op weg naar het contract, om ondersteuning te krijgen bij monitoring en om gezamenlijk kennis uit te wisselen. Met Helmond werken we ook lokaal samen.”

De brief van het college van de gemeente Eindhoven betreft overheidscommunicatie.

We zijn verheugd te vernemen dat de ambitie van het college op klimaatbeleid is om in 2030 klimaatneutraal te zijn, omdat haar eerdere – zwakkere – ambitie juist was om gelijk op te trekken met de doelstelling van het rijk (te weten: 55% reductie van CO2-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990). Realisering van het landelijke reductietarget in Rotterdam staat ook als zodanig verwoord in het coalitieakkoord Één stad[3].

Het college heeft evenwel nooit haar nieuwe ambitie uit de doeken gedaan. Op het raadsinformatiesysteem van de gemeenteraad vinden we geen brieven van het college aan de Raad die gaan over de doelstelling volledig klimaatneutraal te zijn in 2030, noch over de missie van de Europese Commissie te komen tot honderd klimaatneutrale Europese steden en waar wij kennelijk onderdeel van zijn, noch over samenwerking met bijvoorbeeld Eindhoven-Helmond (of andere Nederlandse deelnemende steden) op klimaatgebied, noch over een gezamenlijke lobby van de deelnemende steden richting het Rijk voor bijvoorbeeld ‘experimenteerruimte’, noch over een op handen zijnde ‘mission label’ vanuit Brussel toegekend aan onze stad die nieuwe financieringsmogelijkheden, subsidiegelden en steun voor de energietransitie mogelijk maakt. Het is ons compleet onbekend.

1. Kunt u ons zo snel mogelijk informeren over het stedelijk klimaatcontract dat u beoogt te sluiten, met als doel uiterlijk in 2030 klimaatneutraal te zijn?

2. Met wie wordt het klimaatcontract gesloten? En bereidt u een raadsvoorstel voor, zoals bijvoorbeeld in de gemeente Eindhoven?

3. Hoe verloopt uw bestuurlijke contact met andere steden die ook een dergelijk klimaatcontract zullen sluiten? Wat heeft u bijvoorbeeld nu al geleerd van de klimaataanpak in de andere steden?

4. Hoe verloopt uw lobby samen met de andere deelnemende steden aan het Europese initiatief richting het Rijk? Wat doet u zoal op dit gebied en welke experimenteerruimte zoekt u precies?

5. Hoe verloopt uw bestuurlijke contact met de Europese Commissie over een op handen zijnde ‘mission label’ voor onze klimaatneutrale aanpak?

6. Begrijpen we goed dat de passage over de klimaatdoelstelling uit het coalitieakkoord Één stad is opengebroken? Indien nee, waarom niet?

In de jaarstukken[4] van de gemeente Helmond over 2021 wordt een proces geschetst over de procedure die moet worden doorlopen om te kunnen deelnemen aan het initiatief van de Europese Commissie. In de jaarstukken staat het volgende over het voorstel van deze gemeente tot deelname aan het initiatief:

“Het voorstel is eind november 2021 opgesteld. Hierbij is duidelijk geworden dat allereerst een expression of interest ingediend zou moeten worden op basis waarvan Brussel bekijkt welke steden mee mogen doen in de gesprekken rondom een klimaatcontract met Europa. Wij hebben eind januari 2022 deze expression of interest met Eindhoven ingediend. Hierover hebben we uw raad geïnformeerd. In de lente van 2022 zal Europa een keuze maken. Daarna zullen de contractgesprekken plaatsvinden. We hebben als gemeente Helmond nu in elk geval de mogelijkheid aan deze gesprekken mee te doen, mits we gekozen worden. Ook vindt op dit moment de lobby richting Den Haag plaats, omdat zij dit traject eveneens moeten ondersteunen. Alle stappen die doorlopen zijn, geven invulling aan de opgave naar klimaatneutraliteit.”

7. Kunt u een tijdslijn schetsen van al uw inspanningen te worden opgenomen in het initiatief van de Europese Commissie? Indien nee, waarom niet?

8. Kunnen wij de ‘expression of interest’ van de gemeente Rotterdam inzien? Indien nee, waarom niet? Kunnen wij tevens de reactie van de Europese Commissie op onze ‘expression of interest’ inzien? Indien nee, waarom niet?

9. Kunt u als bijlage bij de beantwoording van deze schriftelijke vragen alle correspondentie met bestuurlijke partners ten aanzien van het klimaatcontract ontsluiten? Indien nee, waarom niet?

Wij zien uw beantwoording met belangstelling tegemoet.

[1] https://www.ad.nl/groningen/grote-steden-willen-in-2030-klimaatneutraal-zijn-eindhoven-en-helmond-tekenen-klimaatcontract~afc4a173/

[2] https://raadsinformatie.eindhoven.nl/document/12024324/2

[3] https://www.rotterdam.nl/nieuws/coalitieakkoord-2022-2026/Een-Stad_Coalitieakkoord-2022-2026-Rotterdam.pdf (zie bladzijde 32)

[4] https://helmond.raadsinformatie.nl/document/11596788/1