Raads­vragen: Glyfosaat aan banden

Indiendatum: 10 jul. 2020

Geacht college,

De gemeente Rotterdam verpacht zo ongeveer 175 hectare aan landbouwgrond. Van deze gronden is rond de honderd hectare verpacht aan Vereniging Natuurmonumenten en voor veertig hectare geldt er een pachtovereenkomst van vóór 1997. Het restant – 35 hectare – kent een geliberaliseerde pacht waardoor het mogelijk is specifieke voorwaarden op te nemen in de (kortlopende) pachtovereenkomsten als deze periodiek moeten worden verlengd. De gronden waarop geliberaliseerde pacht rust, bevinden zich voornamelijk in de polders van Hoek van Holland en in de Schiezone.

Het college heeft in een brief¹ aan de commissie Bouwen, Wonen en Buitenruimte (BWB) van december vorig jaar te kennen gegeven de zogenoemde Gedragscode Natuurbeheer (2016-2021)² te gaan toepassen voor gronden waarvoor geliberaliseerde pacht geldt. Dit betekent dat de pachtovereenkomsten die voor deze gronden gelden, worden aangepast wanneer het geëigende moment zich aandient.

1. Wanneer verwacht u de eerste pachtovereenkomsten te kunnen aanpassen op basis van de voorgestelde maatregelen voor bestendig natuurbeheer in de Gedragscode?

2. Hoe verwacht u te gaan handhaven op naleving van deze maatregelen, bijvoorbeeld die verband houden met de natuurkalenders voor bepaalde agrarische activiteiten en het effect van die activiteiten op de diverse soortencategorieën die in de Gedragscode worden genoemd: reptielen, amfibieën, zoogdieren, broedvogels, vaatplanten, vlinders en overige insecten?

Toepassing van de Gedragscode Natuurbeheer is een stap vooruit, maar een verbod op het gebruik van de stof glyfosaat is er nog niet mee geregeld. Glyfosaat is een ramp voor de natuur en de dieren, maar het is mogelijk ook kankerverwekkend voor mensen als zij ermee in aanraking komen. De Europese Unie (EU) heeft de stof nog altijd niet verboden. Gelukkig trekken steeds meer Nederlandse overheden de zorgplicht voor een gifvrije omgeving naar zich toe en stellen verboden in voor het gebruik van glyfosaat. Zo heeft de provincie Noord-Holland eind mei van dit jaar besloten het gebruik van glyfosaat niet meer toe te staan op gronden die zij verpacht. Een dergelijk verbod gaat binnen afzienbare tijd óók gelden in de provincie Zuid-Holland voor gronden die deze overheidslaag verpacht. Deze maatregel wordt binnen afzienbare tijd opgenomen in het provinciale Handelingskader Pacht³ en gaat gelden per 1 januari 2021.

De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam ziet graag dat het college het gebruik van glyfosaat gaat verbieden op gronden waarvoor thans geliberaliseerde pacht bestaat, Wat ons betreft is dit een noodzakelijke aanvulling op toepassing van de Gedragscode Natuurbeheer. Voorts sluit dit mooi aan op het verbod op het gebruik van glyfosaat op de verpachte gronden (ongeveer 2.700 hectare) van de provincie Zuid-Holland. De gemeente Rotterdam kan niet achterblijven.

3. Bent u van plan om in navolging van de provincie Zuid-Holland gebruik van de stof glyfosaat te verbieden op gronden die u geliberaliseerd verpacht? Indien nee, waarom niet? Indien ja, bent u zoals ook het geval is bij de toepassing van de Gedragscode Natuurbeheer afhankelijk van die geëigende momenten waarop u bij het vernieuwen van pachtovereenkomsten additionele voorwaarden kunt toevoegen, of kunt u een datum plannen waarop het verbod op het gebruik van glyfosaat voor deze gronden automatisch wordt doorgevoerd?

Een verbod op het gebruik van glyfosaat op gronden waarvoor geliberaliseerde pacht geldt, is mooi. Maar bij voorkeur zien wij een dergelijk verbod toegepast worden op alle verpachte gronden, middels verankering in instrumenten van waaruit een bestuursrechtelijke sturing gaat. Hierbij denken wij bijvoorbeeld aan een verbod op glyfosaat als bepaling in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). Omwille van de bescherming van een ieder die zich op een bepaald moment in onze stad begeeft, achten wij dit gerechtvaardigd. Het opstellen van een handelingskader voor pacht is ook een goed bestuursrechtelijk instrument, alhoewel onze motie⁴ daartoe in de raadsvergadering van 17 oktober jongstleden werd verworpen. Een derde instrument betreft de regels van het bestemmingsplan, waarin dwingende bepalingen over activiteiten op verpachte grond kunnen worden opgenomen.

4. Is het volgens u technisch mogelijk een verbod op het gebruik van glyfosaat op alle verpachte gronden van de gemeente Rotterdam door te voeren middels een bepaling in de APV? En gaat er van een dergelijke bepaling ook werking uit voor gronden die in particulier eigendom zijn?

5. Is het volgens u technisch mogelijk om met een gemeentelijk handelingskader voor verpachte gronden al eerder nieuwe voorwaarden door te voeren voor geliberaliseerde pacht, dus zonder te wachten op vernieuwing van de pachtovereenkomsten voor deze gronden? En zal een dergelijk handelingskader ook toepasbaar zijn om nieuwe voorwaarden te verbinden aan pachtovereenkomsten van vóór 1997?

6. Is het volgens u technisch mogelijk om het gebruik van glyfosaat ter verbieden op verpachte gronden in de regels van een bestemmingsplan? Indien nee, wat is wél mogelijk via het ruimtelijk spoor?

1 https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/8284647/1/19bb24392

2 https://mijn.rvo.nl/documents/20448/80125/Gedragscode+natuurbeheer+2016-2021/cff29897-70b2-422e-afe4-7460cf76b903

3 https://www.zuid-holland.nl/overons/bestuur-zh/gedeputeerde-staten/besluiten/2018/april/3-april/handelingskader/

4 https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/8070671/2/19bb22265