Raads­vragen: Eenden­sterfte in Bloemhof door plastic zwerf­afval

Indiendatum: apr. 2019
Antwoorddatum: 14 mei 2019

1. Bent u bekend met de eendensterfte in de singel langs de Lange Hilleweg in Bloemhof? Indien ja, wat vindt u hiervan?

"Wij zijn bekend met eendensterfte in de bewuste singel. Dit vinden wij betreurenswaardig. In ons meldingensysteem buitenruimte (MSB) zijn sinds januari 2019 tien meldingen bekend over dode watervogels. De doodsoorzaak is niet onderzocht."

2. Weet u of deze problematiek zich momenteel ook voordoet in andere oppervlaktewateren in Bloemhof of elders in de stad? Indien ja, waar?

"Zowel in Bloemhof als elders in de stad worden met enige regelmaat dode (water)vogels gevonden. Zij zijn slachtoffer van ziekte, roofdieren, verkeer en mogelijk ook plastic. Hoeveel (water)vogels het slachtoffer worden van plastic afval is onbekend. Wij zien momenteel geen toename ten opzichte van eerdere jaren."

3. Vindt u dat de gemeente adequaat heeft gehandeld in dit specifieke geval? Indien ja, waarom? Indien ja, wat zijn de gangbare reactietermijnen voor beheerders van de buitenruimte als Rotterdammers kadavers aantreffen en dit melden bij de gemeente?

"Ons college is van mening dat er adequaat is gehandeld. Conform de servicenormen streeft ons college ernaar om binnen vijf werkdagen een reactie op vragen, ideeën of klachten te geven. Gaat het om ingewikkelde aangelegenheden dan reageren we binnen vier weken. Er wordt naar gestreefd om ernstige meldingen over de buitenruimte zoveel mogelijk binnen 24 uur op te lossen. De meest recente meldingen (twee dode eenden) dateren van 31 maart en zijn afgehandeld door de boswachterij op 3 april. Het is ons niet bekend dat er daarvoor meerdere weken e-mailcontact met de gemeente heeft plaatsgevonden. In januari heeft de afhandeling van een melding over meerdere dode eenden door onbekende redenen langer geduurd, namelijk twee weken. De betrokken dienst zal de komende periode extra alert zijn op meldingen over kadavers."

4. Weet u hoeveel dode eenden er in de desbetreffende singel de afgelopen tijd zijn geruimd?

"Sinds januari zijn er ongeveer 18 dode eenden uit of nabij deze singel geruimd."

5. Weet u hoeveel dode eenden of andere watervogels er de afgelopen tijd zijn geruimd in Rotterdam, al dan niet door toedoen van plastic zwerfafval?

"Gemiddeld worden er in heel Rotterdam ongeveer zes dode dieren, inclusief watervogels, per dag uit de buitenruimte gehaald. De doodsoorzaak is doorgaans niet duidelijk."

6. Bent u het met ons eens dat een voederverbod duidelijk maakt aan mensen dat het dumpen van etensresten in de buitenruimte onwenselijk is? Indien nee, waarom niet?

"Het is een misvatting dat een voederverbod bedoeld is om het dumpen van etensresten in de buitenruimte tegen te gaan. Een voederverbod verbiedt het daadwerkelijk voeren van aangewezen diersoorten. Dumpen van voedsel is een overtreding van de afvalstoffenverordening. Waarschijnlijk legt een aantal mensen wel de link tussen een voederverbod en de onwenselijkheid van voedselresten op straat, maar wij verwachten dat het effect van een voederverbod zonder aanvullende maatregelen niet heel groot zal zijn. Het effect van een verbod is mede afhankelijk van drijfveren van mensen om te voeren en/of eten achter te laten. Zo is het voeren van dieren voor sommige mensen juist een uiting van dierenliefde. Anderen willen geen voedsel verspillen en denken juist goed te doen door eten achter te laten. Tot slot zijn er ook mensen die uit achteloosheid of gebrek aan kennis handelen."

7. Bent u bereid een stadsbreed voederverbod in te stellen? Indien nee, waarom niet?

"Wij nemen dit in overweging. Ons college is van mening dat niet-voederen de norm zou moeten zijn, evenals het niet dumpen van voedselresten in de buitenruimte. Tegelijkertijd is de handhaafbaarheid van een stadsbreed voederverbod naar verwachting gegeven de huidige beschikbare menskracht laag en wij zijn van mening dat het niet wenselijk is om een verbod in te stellen waarvan het aan de voorkant al bekend is dat de handhaafbaarheid gering is. De mogelijkheid bestaat nu al om op plekken waar veel gevoederd wordt, een lokaal voederverbod in te stellen. Dit is beter handhaafbaar dan een stadsbreed voederverbod. Een voederverbod verbiedt overigens slechts de handeling die tot doel heeft om dieren te voeren en dat moet ter plaatse geconstateerd/bewezen kunnen worden (bijv. stukjes brood naar eendjes gooien, dat ter plekke opgegeten wordt). Zie ook het antwoord op vraag 9. Wij zullen onderzoeken of het nodig en wenselijk is om een algemeen voederverbod in te stellen als onderdeel van de bovenliggende vraag: hoe kan de overlast van voedsel op straat worden tegengegaan? Daarbij zullen we ook de handhaving op artikel 14 en 15 van de afvalstoffenverordening meenemen."

8. Hoe wordt gehandhaafd op het verbod afval op straat te dumpen?

"Op het achterlaten van straatafval in de openbare ruimte wordt gehandhaafd in heterdaad-situaties door het opleggen van een bestuurlijke strafbeschikking. Het boetebedrag bedraagt 140 euro, exclusief 9 euro administratiekosten. Recidivisten worden hard aangepakt door middel van de zogenaamde ‘hufterboete’. Die bestaat uit een dwangsom van 280 euro per overtreding met een maximum van 1.680 euro of als alternatief een maatschappelijke werkstraf per overtreding, bestaande uit vijf dagen werken om de buitenruimte schoon te maken."

9. Hoe verhoudt het handhaven op straatafval zich tot handhaving van een stadsbreed voederverbod, mocht dit worden ingevoerd? Met andere woorden: ziet u verschillen tussen het dumpen van etensresten en dumpen van andere stoffen die niet in de buitenruimte thuishoren, voor wat betreft handhaving?

"Ja, er zijn verschillen tussen het handhaven op straatafval en het handhaven op een voederverbod. Een voederverbod richt zich namelijk op het niet mogen voeren van door het college aangeduide dieren. Voor wat betreft de handhaving moet bij een overtreding van het voederverbod feitelijk worden waargenomen dat een dier wordt gevoed. Indien dit niet wordt waargenomen is er geen sprake van een overtreding van het voederverbod. In een dergelijke situatie kan wel worden gehandhaafd op het achterlaten van straatafval, mits dit op heterdaad wordt geconstateerd."

10. Is dit beleid nog altijd actueel? Indien ja, waarom?

"Ja. De gemeente is verantwoordelijk voor het inzamelen van huishoudelijk afval. Ook wordt de buitenruimte door de gemeente gereinigd. Met betrekking tot zwerfafval wordt er momenteel gewerkt aan een nota zwerfvuil. Daarbij willen wij wel stellen dat de gemeente niet verantwoordelijk is voor het ontstaan van zwerfafval dat gedumpt wordt in de buitenruimte, de buitenruimte is van ons allemaal. Wij waarderen het dan ook zeer dat deze bewoners bijdragen aan het schoonmaken van de singel."

11. Noopt de eendensterfte in Bloemhof of elders in de stad door toedoen van plastic zwerfafval tot een beleidswijziging? Indien nee, waarom niet?

"Nee. Wij hebben wel het wijkreinigingsteam gevraagd om deze singel de komende tijd extra in de gaten te houden en in actie te komen waar nodig."