Raads­vragen: Compen­satie invor­de­rings­kosten gedu­peerden toesla­gen­af­faire

Indiendatum: 8 jan. 2021

Geacht college,

Het rapport ‘Ongekend onrecht’[1] van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag laat aan duidelijkheid niets te wensen over. De Belastingdienst van de rijksoverheid heeft een groot aantal ouders die kinderopvangtoeslag ontvingen, onterecht aangemerkt als fraudeurs. Ze zijn in diepe ellende gebracht door de grote sommen geld die ze volgens de Belastingdienst moesten terugbetalen. Sommige ouders leefden in de afgelopen jaren op niet meer dan een paar tientjes in de maand. Het is wat je met recht een toeslagenaffaire kan noemen.

Uit een debat in de actualiteitenraad van 3 december jongstleden[2] hebben wij vernomen dat er rond de 1.100 door de Belastingdienst gedupeerde huishoudens in Rotterdam zijn, of zijn geweest in die jaren dat deze dienst onrechtmatig handelde. In datzelfde debat liet het college bij monde van de portefeuillehouder armoedebestrijding weten dat bij het onlangs opgerichte Hulpteam Toeslage010[3] zo’n zestig huishoudens bekend zijn bij de gemeente Rotterdam. Het zou zo maar kunnen zijn dat de gemeente in de jaren dat de Belastdienst onrechtmatig handelde, onbewust heeft bijgedragen aan de financiële misère van deze huishoudens bij het innen van lokale heffingen. Wij kunnen ons namelijk voorstellen dat slachtoffers van de toeslagenaffaire in die jaren zoveel stress ervoeren of zich zo opgejaagd hebben gevoeld dat ze er niet toe zijn gekomen die heffingen op tijd te betalen, of dat ze er simpelweg de middelen niet voor hadden maar geen tijd hadden voor het aanvragen van kwijtschelding en/of ook niet altijd in aanmerking kwamen voor kwijtschelding als je de regels op het moment van de belastingaanslag strikt zou volgen. Voor de invordering van lokale heffingen maakt de gemeente gebruik van beleidsregels (‘Beleidsregels invordering gemeentelijke belastingen Rotterdam’[4]) die zijn geënt op de landelijke Leidraad Invordering 2008[5]. De gemeente kan kosten in rekening brengen voor het versturen van aanmaningen en dwangbevelen, het doen van beslaglegging, het in de arm nemen van incassobureaus (inclusief deurwaarders) in het geval van ingebrekestelling, of het toerekenen van invorderingsrente.

Het is een hard gelag als blijkt dat gedupeerden in de kinderopvangtoeslag met invorderingskosten door de gemeente Rotterdam zijn geconfronteerd in die jaren dat hun ongekend onrecht is aangedaan. Hun vertrouwen in de overheid van deze doelgroep is toch al zo broos. De gemeente Rotterdam kan een goede beurt maken door deze invorderingskosten te compenseren, omdat het ons inziens niet de schuld van de betrokken huishoudens is geweest dat er niet (op tijd) is betaald.

1. Is het volgens u mogelijk dat er invorderingskosten in rekening zijn gebracht bij de gedupeerde huishoudens van de toeslagenaffaire voor het niet (op tijd) voldoen van lokale heffingen? Indien ja, heeft u voldoende gegevens voorhanden om de bedragen van invordering bij deze doelgroep inzichtelijk te maken?

2. Bent u het met ons eens dat eventuele invorderingskosten met de kennis van nu niet in rekening gebracht hadden moeten worden, gezien het leed dat deze doelgroep is aangedaan? Indien nee, waarom niet? Indien ja, bent u bereid werk te maken van compensatie van eventuele invorderingskosten aan de gedupeerde huishoudens die bij u bekend zijn? Indien ja, bent u tevens bereid de mogelijkheid tot compensatie van invorderingskosten kenbaar te maken op de website van Hulpteam Toeslagen010, teneinde zoveel mogelijk gedupeerde huishoudens te bereiken?

3. Welke mogelijkheden ziet u om de doelgroep van 1.100 huishoudens zo snel mogelijk inzichtelijk te hebben op basis van gegevens van de rijksoverheid, uiteraard met inachtneming van geldende privacyregels?

Zoals gesteld hebben gedupeerde huishoudens in de jaren van de toeslagenaffaire mogelijk geen tijd gehad of niet de energie kunnen opbrengen om kwijtschelding van lokale heffingen aan te vragen. In de Leidraad Invordering 2008 staat in artikel 26.1.1 het volgende:

“De ontvanger verleent ook kwijtschelding van belastingaanslagen die al zijn betaald, als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

(…)

– De belastingschuldige heeft betaald onder omstandigheden die aanleiding zouden hebben gegeven tot kwijtschelding als hij daar eerder om had verzocht.

Als de ontvanger het verzoek toewijst, betaalt hij de belastingschuldige het bedrag terug waarvoor kwijtschelding is verleend.”

Hierbij geldt dat met ‘ontvanger’ een overheidsorgaan wordt bedoeld dat een belastingaanslag kan opleggen‚ zoals bijvoorbeeld de gemeente Rotterdam.

4. Hebben wij goed begrepen dat de Leidraad Invordering 2008, die de gemeente Rotterdam volgt in haar beleidsregels inzake invordering, het mogelijk maakt om kwijtschelding retroactief te verlenen? Indien nee, hoe duidt u artikel 26.1.1 van de leidraad? Indien ja, bent u bereid de bij u bekend zijnde huishoudens van de toeslagenaffaire actief te wijzen op deze mogelijkheid en indien door hen gewenst te ondersteunen in hun aanvraag voor kwijtschelding van lokale heffingen in de jaren dat ze werden verplicht tot het terugbetalen van de eerder ontvangen kinderopvangtoeslag?

5. Welke andere mogelijkheden ziet u om Rotterdamse gedupeerde huishoudens in de toeslagenaffaire zoveel mogelijk tegemoet te komen in het tenietdoen van (onterecht) geïnde invorderingskosten of lokale heffingen, mocht dat uit uw inventarisatie van deze problematiek het geval zijn geweest?

Wij zien uw beantwoording met belangstelling tegemoet.

[1]https://www.tweedekamer.nl/sites/default/files/atoms/files/20201217_eindverslag_parlementaire_ondervragingscommissie_kinderopvangtoeslag.pdf

[2]https://rotterdam.raadsinformatie.nl/vergadering/686585/Actualiteitenraad%2003-12-2020

[3]https://htt010.nl/nl/

[4]https://decentrale.regelgeving.overheid.nl/cvdr/xhtmloutput/Historie/Rotterdam/637261/CVDR637261_1.html

[5]https://wetten.overheid.nl/BWBR0024096/2020-11-10