Kaalslag in het Vinet­aduin

Indiendatum: mei 2015
Antwoorddatum: 1 jan. 1970

Op 19 mei 2015 stelde J.D. van der Lee (Partij voor de Dieren) ons schriftelijke vragen over "kaalslag in het Vinetaduin te Hoek van Holland".

Inleidend wordt gesteld:

"Het Vinetaduin in Hoek van Holland is een beschermd duingebied (habitattype: duinbos) en maakt onderdeel uit van Solleveld & Kapittelduinen, een Natura-2000 gebied dat strekt van Hoek van Holland tot Kijkduin. Stichting Het Zuid-Hollands Landschap is eigenaar en beheerder van het Vinetaduin.

In de plannen om de Hoekse Lijn door te trekken tot aan de kust wordt het Vinetaduin doorkruist. Zoals het er nu naar uitziet wordt het spoor ingepast in een gesloten bak en deels afgetopt met het natuurlijke duinreliëf. De gemeenteraadsfractie van de Partij voor de Dieren in Rotterdam is bang dat de ecologische en habitatwaarde van het Vinetaduin wordt aangetast als de Hoekse Lijn wordt doorgetrokken.

Mogelijk blijkt onze angst nu al gegrond, want wat troffen we begin mei aan tijdens een werkbezoek aan het Vinetaduin? Kaalslag, ter hoogte van het beoogde tracé van de Hoekse Lijn, over een lengte van tientallen meters. De foto's in de bijlage laten niets aan de verbeelding over, namelijk dat het duinstruweel op de bewuste locatie is kaalgeslagen."

Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording:

Vraag 1:
Is het college op de hoogte van de kaalslag in het Vinetaduin, zoals die door ons is waargenomen? Indien ja, kan het college ons vertellen wanneer de ingreep gepleegd is ?

Antwoord:
Wij zijn op de hoogte van het feit dat ten behoeve van milieu- en natuuronderzoek en als voorbereiding op de ombouw en spoorverlenging van de Hoekse Lijn sonderingen zijn uitgevoerd en meetbuizen (peilbuizen) zijn geplaatst op en in de directe omgeving van het beoogde tracé.
De werkzaamheden zijn in twee fasen uitgevoerd; de voorbereidende werkzaamheden in de periode van november 2014 tot en met februari 2015, het daadwerkelijke geotechnisch onderzoek en de sonderingen in maart 2015.

Vraag 2:
Bij welke instantie of overheidslaag ligt volgens het college de verantwoordelijkheid voor beheer en onderhoud van Natura-2000 gebieden op
Rotterdams grondgebied? Hoe zit het met beheer en onderhoud als deze gebieden geen eigendom van de overheid zijn?

Antwoord:
Het beheer en onderhoud van Natura 2000-gebieden wordt uitgevoerd door de beheerder van het betreffende gebied. Dit kan een overheid zijn, maar ook een andere (beheer)organisatie. Het beheer van het Natura 2000-gebied Solleveld & Kapittelduinen berust bij de stichting het Zuid-Hollands Landschap. Het deel van het Vinetaduin dat deel uitmaakt van de waterkering en het deel De Banken worden beheerd door het
Hoogheemraadschap Delfland.
Dit is vastgelegd in het Beheerplan voor Solleveld & Kapittelduinen.
Verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud in Solleveld S Kapittelduinen op Rotterdams grondgebied zijn Gedeputeerde Staten van de Provincie Zuid-Holland, als bevoegd gezag op grond van de Natuurbeschermingswet 1998. In die hoedanigheid zijn Gedeputeerde Staten belast met de handhaving van het bij of krachtens de Natuurbeschermingswet 1998 bepaalde (art. 49). Dit geldt ook voor het beheer en onderhoud van gebieden die geen eigendom van de overheid zijn.

Vraag 3:
Zijn er volgens het college wettelijke instrumenten voorhanden om als overheid in te grijpen als het beheer van een derde partij in een Natura-2000 gebied te wensen overlaat?

Antwoord:
Gedeputeerde Staten zijn, behoudens de gevallen waarin de minister van Infrastructuur en Milieu dat is, het bevoegd gezag aangaande Natura 2000-gebieden. Zij zien erop toe dat een Beheerplan wordt vastgesteld en dat het beheer en onderhoud conform het plan door de beheerder van het betreffende gebied worden uitgevoerd. De handhaving en vergunningverlening worden in opdracht van de Provincie uitgevoerd door regionale omgevingsdiensten. Voor Solleveld & Kapittelduinen is dit de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH).
Op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 (art. 21) bestaat de mogelijkheid voor Gedeputeerde Staten om de maatregelen uit het beheerplan zelf uit te voeren, indien de kwaliteit van de habitats verslechtert.

Vraag 4:
Is de bewuste locatie door een overheidsinstantie aangewezen om een ingreep te plegen in een Natura-2000 gebied, of is er van overheidswege een ontheffing verleend?

Antwoord:
De sonderingen waren gepland buiten het Natura-2000 gebied en buiten het broedseizoen, waardoor hiervoor geen vergunning of ontheffing aangevraagd diende te worden bij de bevoegde instanties. Van het voornemen van de werkzaamheden zijn zowel de stichting het Zuid- Hollands Landschap, evenals de Omgevingsdienst Haaglanden op de hoogte gesteld.

Vraag 5:
Kan het college bevestigen of de kaalslag ter voorbereiding is van de aanleg van de Hoekse Lijn? Indien nee, kent het college de aanleiding en kan het uitleggen waarom de kaalslag precies ter hoogte van het tracé is gepleegd?

Antwoord:
De geotechnische onderzoeken zijn uitgevoerd ten behoeve van de noodzakelijke onderzoeken voor de Hoekse Lijn. Ten behoeve van het uitvoeren van de sonderingen was het noodzakelijk de aanwezige begroeiing (deels) te verwijderen. Met de beheerder (Zuid-Hollands Landschap) en bevoegd gezag (Omgevingsdienst Haaglanden als uitvoerend orgaan van de Provincie) zijn afspraken gemaakt over de werkzaamheden. Deze zouden plaatsvinden buiten het Natura-2000 gebied en buiten het broedseizoen. Hierdoor hoefde geen vergunning of ontheffing in het kader van de Natuurbeschermingswet aangevraagd te worden.
Helaas is bij nadere beschouwing gebleken dat er twee verschillende begrenzingen van het Natura-2000 gebied zijn gehanteerd (door opdrachtgever en uitvoerder) waardoor per abuis enkele sonderingen toch binnen het Natura-2000 gebied zijn uitgevoerd. De oorzaak hiervan valt terug te voeren op de technische overzetting van het kaartmateriaal (het zogenaamde Autocad). Daardoor is door het, voor deze werkzaamheden ingeschakelde, bureau abusievelijk in het Natura-200 gebied gewerkt.

Inleidend op vraag 6 wordt door het raadslid gesteld:
"Het Vinetaduin is een belangrijk leefgebied voor de nauwe korf slak (Vertigo angustior). In het 'Beheerplan bijzondere natuurwaarden Solleveld 8, Kapittelduinen' wordt gesteld dat het duingebied van Hoek van Holland tot Kijkduin haar status onder andere aan de aanwezigheid van de nauwe korfslak ontleent. In de Passende Beoordeling van de Hoekse Lijn, als onderdeel van de milieu-effectrapportage (MER) Hoekse Lijn, wordt de nauwe korfslak aangemerkt als een zogenoemde habitatrichtlijnsoort. De nauwe korfslak staat op diverse lijsten van bedreigde diersoorten, bijvoorbeeld de Rode Lijst Land- en zoetwaterweekdieren 1 die door het Rijk wordt bijgehouden."

Vraag 6:
Onderhoudt het college reeds contact met Stichting Het Zuid-Hollands Landschap over de instandhouding van de nauwe korfslak in het Vinetaduin? Indien ja, op welke wijze?

Antwoord:
Zoals bij u bekend is het opdrachtgeverschap van het project in de Uitvoeringsfase belegd bij de gemeente Rotterdam. In deze fase wordt -net als in de voorliggende fases- nauw overleg gevoerd met de stakeholders van het project, organisaties en belanghebbenden. Dit geldt ook voor de Stichting het Zuid-Hollands Landschap. Met deze organisatie is gesproken over de realisatie van de spoorverlenging door hun beheergebied waarbij ook nadrukkelijk de tijdelijke beïnvloeding van het leefgebied van de nauwe korfslak aan de orde is geweest.

Inleidend op vraag 7 wordt door het raadslid gesteld:
"Het leefgebied van de nauwe korfslak zal worden aangetast als de Hoekse Lijn daadwerkelijk wordt doorgetrokken. In de Notitie Reikwijdte en Detailniveau van de MER Hoekse Lijn wordt gesteld dat het leefgebied op drie manieren wordt aangetast, te weten: (1) oppervlakteverlies; (2) mechanische effecten; en (3) verzuring en vermesting.
In de notitie (alsook de Passende Beoordeling en de 'Voortoets Natuurbeschermingswet 1998 Hoekse Lijn') wordt eveneens gesteld dat het leefgebied van de nauwe korfslak niet wordt verstoord."

Vraag 7:
Hoe denkt het college de aantasting van het leefgebied in het Vinetaduin van de nauwe korfslak te gaan compenseren?

Antwoord:
Voor de beantwoording van deze vraag verwijzen wij u graag naar de beantwoording van vraag 8.

Vraag 8:
Gezien de kaalslag in voornoemd duingebied, onderschrijft het college de conclusie dat het leefgebied van de nauwe korfslak niet wordt verstoord als de huidige infrastructuurplannen doorgang vinden? Indien ja, waarom?

Antwoord:
Wij onderkennen dat er tijdens de aanleg van de gesloten bak een tijdelijke aantasting plaats vindt van het potentiële leefgebied van de nauwe korfslak. Om de gesloten bak, die sterk de voorkeur van de omgeving geniet boven de open bak langs het natuurgebied, mogelijk te maken moet de meest zuidelijke rand van het Vinetaduin voor een deel worden afgegraven. Of er als gevolg daarvan negatieve effecten zullen zijn
voorde instandhoudingsdoelstelling van de nauwe korfslak in het Natura 2000-gebied is onderzocht en beschreven in de Passende Beoordeling. In de passende beoordeling wordt geconcludeerd dat er geen significante negatieve effecten voor het leefgebied van
de nauwe korfslak zullen optreden. Het voortbestaan van de nauwe korfslak komt onzes inzien niet in gevaar.