Beroeps­geheim en toegan­ke­lijkheid zorg

Indiendatum: sep. 2014
Antwoorddatum: 7 okt. 2014

Op 9 september 2014 stelde J.D. van der Lee-van der Haagen (PvdD) ons schriftelijke vragen over beroepsgeheim en toegankelijkheid zorg.

Inleidend wordt gesteld:

In de NRC van 8 september jongstleden was in het artikel 'Gemeente omzeilt beroepsgeheim arts' te lezen dat onder andere gemeentes dikwijls het medische beroepsgeheim omzeilen. Het medische beroepsgeheim (alsmede de zwijgplicht van behandelend artsen) is er zodat iedereen zich vrijelijk kan wenden tot professionals in de geneeskundige branche, gevrijwaard van angst voor ambtelijke willekeur. Dit draagt bij aan de toegankelijkheid van zorg en is geregeld in de WGBO, de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
De Partij voor de Dieren beschouwt het beroepsgeheim als een groot goed. Wij maken ons derhalve grote zorgen om de schending hiervan, aangezien dit de toegang van eenieder tot goede zorg in de weg staat.

Hieronder volgen de vragen en onze beantwoording:

Vraag 1:
Is het college op de hoogte van het artikel uit de NRC van 8 september 2014?

Antwoord:
Ja.

Vraag 2:
Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat het beroepsgeheim er niet voor niets is en dat dit niet dient te worden omzeild? Indien nee, waarom niet?

Antwoord:
Ja, daar zijn wij het mee eens.

Vervolgens wordt gesteld:

De in het artikel genoemde overheidsinstanties, waaronder gemeentes, omzeilen het beroepsgeheim door bij cliënten een kopie van hun medisch dossier op te vragen. Er is tussen deze overheidsinstanties en de cliënten geen geneeskundige behandelingsovereenkomst De instanties kunnen wel op een andere manier de benodigde gegevens verkrijgen. Feitelijk behoren zij gerichte vragen te stellen aan de behandelende artsen met toestemming van de cliënten. Cliënten ondertekenen een schriftelijke verklaring waarna de instanties de voornoemde gerichte vragen aan een arts mogen stellen, bijvoorbeeld vragen die nodig zijn voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Cliënten voelen zich echter vaak gedwongen om akkoord te gaan met instanties en geven een kopie van het medische dossier af, ook omdat zij zich toch al in een kwetsbare positie bevinden.

Vraag 3:
Bent u het met de Partij voor de Dieren eens dat gemeentes en andere overheidsinstellingen zorgvuldig dienen om te gaan met de manier van vraagstelling bij dit soort gevoelige informatie? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
Wij zijn het daarmee eens.
Omdat gemeente, instellingen en professionals door de invoering van de decentralisaties in toenemende mate gevoelige gegevens uitwisselen, waarbij niet zelden het beroepsgeheim een rol speelt, zullen wij binnenkort een beleidsregel vaststellen. Deze beleidsregel sluit aan bij een landelijke beleidsvisie en gaat uit van de bestaande wettelijke kaders. De regel is toegesneden op de Rotterdamse context, waarbij ook rekening is gehouden met door de gemeente vastgestelde beleidskaders. De regel beoogt richtinggevend te zijn voor instellingen, professionals en ambtenaren die persoonlijke gegevens verwerken van betrokken burgers binnen het sociale domein. Ook wil de beleidsregel zo vertrouwen wekken naar betrokken burgers. Die moeten er van op aan kunnen dat zorgvuldig met hun belangen wordt omgegaan. Zij kunnen zo nodig ook een beroep doen op de beleidsregel als zij vinden dat hier in de praktijk niet naar gehandeld wordt Over deze beleidsregel zullen wij de raad na vaststelling per brief nader informeren.

Vraag 4:
Weet u of de werkwijze, namelijk het vragen van een kopie van het medische dossier, ook in onze gemeente plaatsvindt? Zo Ja, bij welke instanties?

Antwoord:
Wij hebben daar geen weet van. In het uitzonderingsgeval dat toch een kopie van een compleet dossier wordt verstrekt, zal alleen die informatie hieruit worden opgenomen die relevant is voor de toeleiding naar of de coördinatie van zorg, waarna de kopie vernietigd wordt.

Vraag 5:
Indien blijkt dat dit de werkwijze is binnen onze gemeente, bent u dan voornemens deze werkwijze een halt toe te roepen? Zo nee, waarom niet?

Antwoord:
In de hierboven genoemde beleidsregel wordt hier expliciet aandacht aan gegeven. Toestemmingsverklaringen voor het opvragen van gegevens mogen niet opgevat worden als vrijbrief.