Bijdrage: Reken­ka­mer­rapport 'Thuis in Cijfers', onderzoek naar woon­beleid in Rotterdam

Voorzitter,

Voor ons raakt de eerste conclusie al de kern van waar het vandaag over zou moeten gaan. De Rekenkamer concludeert dat de spanning tussen vraag en aanbod op de woningmarkt voor de lagere inkomensgroepen door de Woonvisie is toegenomen. Voorzitter, wat was – én is – het doel van de Woonvisie? Was – én is – het doel om de veronderstelde overmaat van goedkope woningen tegen te gaan om zo andere inkomensgroepen te bedienen? Óf was – én is – het doel om minder lagere inkomens in de stad te hebben, door de goedkope voorraad weg te saneren?

Voorzitter, hogere inkomensgroepen zitten qua huisvesting in de knel en kunnen niet terecht in de gereguleerde sector. Dus daar doe je dan wat aan. Maar waarom goedkope woningen de kop van jut? Ik zie de doel-middelrelatie noch de causale relatie. Het is ons nooit duidelijk geworden, ondanks de overdaad van ‘overmaat’ als legitimering. Het was oud-SP-raadslid Querien Velter die al van meet af aan gehakt maakte van de cijfermatige onderbouwing van vraag en aanbod in het sociale segment. De sociale doelgroep was altijd al veel groter dan werd verondersteld, iets wat de Rekenkamer nu bevestigt met aandacht voor woonvraag van studenten en institutionele huishoudens waaronder statushouders. De primaire doelgroep is door toedoen van het addendum opgegaan in de zogenoemde EC-doelgroep. Verzwakking van de positie van de allerkleinste portemonnees, natuurlijk. Want deze Rotterdammers hebben woningen tot de aftoppingsgrenzen keihard nodig voor large woonlasten.

Waarom wij denken dat de woonvisiecolleges wel degelijk minder laag inkomen in de stad hebben gewild, is ingegeven door concreet beleid. Gedraai aan de knoppen van de aanbodzijde. Zo is er de overeenkomst met de corporaties over wijken in balans uit 2019, waarin wordt geschaafd aan de voorraad van sociaal basis. Het staat ook in het addendum: sociale huurwoningen zijn te goedkoop. Waarom, voorzitter? Wat zou je tegen sociaal basis hebben? En dan zijn er nog de WOZ-grenswaarden die sinds het addendum enorm zijn opgeschroefd. In de oorspronkelijke Woonvisie was ging particulier sociaal nog tot een WOZ-waarde van €140.000, maar in het addendum werd dit opgeschroefd tot liefst €220.000. Hoe kom je erbij dit als sociaal te zien? Welke hypotheek heb je daarvoor nodig? Welk spaargeld moet je meenemen? Geen enkele andere stad die een dergelijke grenswaarde voert. Gevolg: een grotere veronderstelde sociale voorraad, dus ‘overmaat’, dus sloop. Verder: studentenwoningen waar geen gezin kan wonen, werden opgeteld bij de sociale voorraad. Tweeduizend stuks. Het college laat toe dat sociale huurwoningen met servicekosten erbovenop tot ver boven de liberalisatiegrens komen. Woningen die na verhuismutatie worden geliberaliseerd, zoals de 137 woningen van Blok S. En dan nog de grap van de vernieuwbouwde woning die niks doet aan voorraadverruiming, maar wel als zodanig in de boeken komt te staan. Zomaar een greep uit de trukendoos van het vorige college.

Voorzitter, laat ik positief eindigen. Mag ook wel een keer. We spreken een wens uit. Met deze nieuwe wethouder wonen laten we het Kurveriaanse tijdperk achter ons en gaan we weer trachten rechtvaardig woonbeleid te maken. Weg met het wijken-in-balansnarratief van uitsluiting en gentrificatie en vanaf nu alle ballen op het recht op huisvesting. De basis op orde, voor alle inkomensgroepen in de stad.

--

Klik hier voor de uitzending van de vergadering op het raadsinformatiesysteem van de gemeenteraad van Rotterdam.