Raads­vragen: Lening aan Stichting Gebieds­ont­wik­keling aan de Maas – vervolg­vragen op 19bb20426

Indiendatum: 16 apr. 2020

Geacht college,

Wij hebben de beantwoording van de schriftelijke vragen over ‘Private gebiedsontwikkeling Feyenoord City’¹ (19bb20426) in goede orde ontvangen. In de beantwoording komt onder andere de relatie tussen de gemeente en Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas ter sprake. De gemeente heeft met deze stichting een raamovereenkomst en zijn beide tevens gebonden aan een driepartijenovereenkomst waar ook Stadion Feijenoord N.V. onderdeel van is. Het bestuur van Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas bestaat uit drie leden. Twee van hen zijn divisies van bouwbedrijf Heijmans en het derde lid is een persoon verbonden aan het bedrijf Realconomy Consultancy B.V. uit Rotterdam.

Wij hebben vernomen dat Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas een lening heeft afgesloten bij BNG Bank om zo kapitaal te mobiliseren voor de verwerving van gronden in het beoogde plangebied van Feyenoord City. BNG Bank verstrekt alleen leningen aan decentrale overheden en, volgens de eigen website², “instellingen op het gebied van wonen, zorg, onderwijs, energie en infrastructuur”.

1. Klopt het dat Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas een lening is aangegaan bij de BNG Bank? Indien ja, weet u hoe zij dit voor elkaar heeft gekregen?

2. Staat de gemeente Rotterdam garant voor de lening die Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas bij BNG Bank is aangegaan? Indien nee, wat gebeurt er als deze stichting de lening niet kan terugbetalen?

3. Is Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas ook bij andere banken of bedrijven een lening aangegaan? Indien ja, hoe verhouden al die leningen zich tot elkaar?

Op de website³ van BNG Bank staat ook het volgende:

“Vanwege veranderde (markt)omstandigheden zal BNG Gebiedsontwikkeling geen nieuwe projecten meer starten. De lopende projecten zullen we in goede samenwerking met onze partners afronden.”

BNG Gebiedsontwikkeling is naar verluidt vanaf 2018 gestopt met het financieren van gebiedsontwikkeling.

4. Hoe kan een instelling zoals Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas volgens u toch een lening kunnen hebben aangevraagd ten bate van gebiedsontwikkeling?

5. Hoe verhoudt de hoogte van deze lening zich tot de geldelijke inbreng van de commerciële partijen verenigd in Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas? Welk deel is lening en welk deel is eigen geld?

6. Binnen welke portefeuille (wonen, zorg, onderwijs, energie of infrastructuur) vallen de activiteiten van Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas?

7. Is de lening aan Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas bedoeld voor de verwerving van gronden die zowel in fase 1 als fase 3 van Feyenoord City als ontwikkelkavels worden uitgegeven?

8. Op welk moment is Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas de lening bij BNG Bank aangegaan?

Feyenoord City is een private gebiedsontwikkeling. Het college heeft geen moment voorbij laten gaan om dit te benadrukken. Voor de uitvoering van fase 1 heeft Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas een consortium op het oog bestaande uit de bedrijven Heijmans, Provast en Syntrus Achmea. De stichting heeft geen winstoogmerk. Uiteindelijk zal de stichting ontwikkelkavels uitgeven voor marktconforme tarieven, blijft uit een brief⁴ van het college uit september 2018.

9. Hoe duidt u de publieke doelstelling van Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas gezien haar rol als vehikel om gronden te verwerven voor de particuliere initiatiefnemers van Feyenoord City?

10. Hoe duidt u de publieke doelstelling van Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas in het licht van de overlap tussen enerzijds het lidmaatschap van de stichting en anderzijds het consortium dat voornemens is fase 1 van Feyenoord City op zich te nemen?

11. Kan een ieder in aanmerking komen om de gebiedsontwikkeling van Feyenoord City op zich te nemen? Indien ja, hoe verloopt de uitgifte van ontwikkelkavels? Indien nee, waarom niet?

Lenen bij BNG Bank is gunstig. Het rentetarief is namelijk lager dan bij reguliere banken. Dit betekent evenwel dat derden een financieel belang hebben om met overheden een overeenkomst te sluiten en aldus te worden aangemerkt als organisaties die werken aan een publieke doelstelling.

12. Is er volgens u sprake van staatssteun als Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas met een niet-marktconforme rente lagere financieringslasten verdisconteert in de private grondexploitatie van Feyenoord City? Indien nee, waarom niet?

13. Zal de private grondexploitatie van Feyenoord City marktconform zijn, aangezien de stichting geen winstoogmerk heeft en de lagere financieringslasten derhalve moet verdisconteren in de tarieven die zij hanteert bij de uitgifte van ontwikkelkavels?

14. Zijn de commerciële partijen verenigd in Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas ook de bedrijven aan wie de gebiedsontwikkeling van Feyenoord City gegund wordt? Indien ja, is er volgens u sprake van staatssteun als zij door de niet-marktconforme rente lagere lasten hebben?

BNG Bank kent louter publieke aandeelhouders. De aandeelhouders bepalen (in)direct de voorwaarden waartegen geleend kan worden.

15. Is er volgens u sprake van staatssteun wanneer een lening met een niet-marktconforme rente wordt verstrekt aan derden door toedoen van beleidsmatige keuzes die de publieke aandeelhouders van BNG Bank maken? Indien nee, waarom niet?

1 https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/7996247/1/19bb20426

2 https://www.bngbank.nl/over-bng-bank

3 https://www.bngbank.nl/gebiedsontwikkeling

4 https://rotterdam.raadsinformatie.nl/document/7045416/1