Raads­vragen: Plannen Parkhaven in strijd met provin­ciaal beleid

Indiendatum: 17 feb. 2022

Geacht college,

Stichting Parkhaven Partners wil een nieuwe woonwijk neerzetten aan de voet van de Euromast, aan de Parkhaven. Het college maakt deze ontwikkeling mogelijk door te werken aan een bestemmingsplan dat toestemming verleent voor bebouwing van deze hectaren aan hoogwaardig openbaar groen. Inmiddels heeft de gemeente Rotterdam een voorontwerp bestemmingsplan gereed en overlegt zij met belanghebbenden over de haalbaarheid en kwaliteit van het plan.

Uit een overleg dat de gemeente Rotterdam heeft gevoerd met de provincie Zuid-Holland over het voorontwerp bestemmingsplan van de groenstrook waarop woningbouw is voorzien, blijkt dat de plannen strijdig zijn met provinciaal beleid. De provincie Zuid-Holland stelt dat het voorstel van de gemeente niet conform provinciaal beleid is op de onderwerpen van 3D-ordening, klimaatadaptatie en kantoren. Dit blijkt uit een brief die reeds vorig jaar door de provincie aan het college is verstuurd.

De gemeente heeft voor wat betreft 3D-ordening vooralsnog onvoldoende onderbouwd dat er aan de Parkhaven überhaupt gebouwd kan gaan worden, zo stelt de provincie Zuid-Holland. Zij wijst op de noodzaak tot het duurzaam beschermen, benutten en beheren van de kwaliteit van het bodem- en grondwatersysteem in relatie tot het verantwoord aanbrengen, beheren en afbouwen van functies in de ondergrond. De gemeente heeft onvoldoende aangetoond wat de landschappelijke en aardkundige waarden van het plangebied zijn. Dit heeft consequenties, zo blijkt uit de brief aan het college:

“Zeker gezien het voornemen om grootschalig ondergronds en buitendijks te bouwen zijn de kwaliteiten van bodem en ondergrond ter plaatse van essentieel belang bij het bepalen van de (on)mogelijkheden voor realisatie het plan.”

1. Wat zijn de landschappelijke en aardkundige waarden van het plangebied?

2. Hoe denkt u deze tekortkoming in een nieuw bestemmingsplan voor woningbouw aan de Parkhaven op te lossen, indien überhaupt mogelijk?

De gemeente heeft volgens de provincie tevens onvoldoende blijk gegeven van de negatieve gevolgen van klimaatverandering voor de toekomstbestendigheid van het plan voor een nieuwe woonwijk aan de Parkhaven. Die laatste verwijst naar de provinciale Omgevingsverordening[1], artikel 6.50. Het artikel gaat over risico’s van klimaatverandering en luidt als volgt:

“Artikel 6.50 Risico’s van klimaatverandering

In een bestemmingsplan wordt rekening gehouden met de gevolgen van de risico’s van klimaatverandering tenminste voor zover het betreft de risico’s ten aanzien van:

a. wateroverlast door overvloedige neerslag;
b. overstroming;
c. hitte;
d. droogte”

De provincie Zuid-Holland laakt de summiere dan wel niet-bestaande vermelding van eventuele risico’s van klimaatverandering in het voorontwerp bestemmingsplan. In de brief staat over door de gemeente te nemen noodzakelijke stappen het volgende:

“Wij verzoeken u dan ook aan te geven welke klimaatrisico’s er zijn voor deze buitendijkse planlocatie en welke maatregelen en/of voorzieningen zijn overwogen en/of genomen, met een toelichting op eventuele afwegingen om maatregelen en/of voorzieningen niet te treffen. Daarnaast adviseren we u om ook aan te geven (in) hoe(verre) de schade door bodemdaling beheersbaar blijft en welke restzettingseis voor beoogde maatregelenset over de ontwerplevensduur het meest kosteneffectief zal zijn.”

3. Welke risico’s van klimaatverandering zijn van toepassing op het plangebied?

4. Welke maatregelen en/of voorzieningen voor het tegengaan van risico’s heeft u overwogen en/of genomen, dan wel afgewogen niet te nemen? En op basis van welke criteria (bijvoorbeeld: geld, tijd, technische haalbaarheid) heeft u afwegingen gemaakt?

5. Welke schade door bodemdaling voorziet u door toedoen van nieuwbouw aan de Parkhaven? En hoe verhaalt u toekomstige schade door bodemdaling in uw overeenkomsten met Stichting Parkhaven Partners?

6. Welke restzettingseis heeft u afgesproken met Stichting Parkhaven Partners? En welke sancties heeft u in petto als deze ontwikkelaar zich niet aan uw eis houdt?

De gemeente Rotterdam kent een Rotterdam Resilience Strategie[2]. Hierover zegt de provincie Zuid-Holland dat het totaal niet duidelijk is hoe deze strategie zich verhoudt tot de planlocatie aan de Parkhaven.

7. Hoe verhoudt de buitendijkse planlocatie aan de Parkhaven zich tot de Rotterdam Resilience Strategie?

De gemeente heeft de gevolgen van klimaatverandering in kaart gebracht in het Rotterdams Weerwoord[3], een zogenoemd urgentiedocument dat vervolgens de noodzaak voor toepassing van klimaatadaptatie in Rotterdam weergeeft. Het document beschrijft de gevolgen van neerslag, hitte, droogte, overstromingen, grondwateroverlast en bodemdaling. Al deze gevolgen worden geografisch weergegeven waar ze in meer of mindere mate betrekking hebben op locaties in de stad.

8. Hoe heeft u de in het Rotterdams Weerwoord benoemde gevolgen van klimaatverandering toegepast om te achterhalen welke risico’s van klimaatverandering betrekking hebben op de planlocatie? En hoe heeft u deze inventarisatie van risico’s vertaald in het voorontwerp bestemmingsplan?

Uit het Rotterdams Weerwoord blijkt dat het Scheepvaartkwartier door hevige neerslag nu al meer dan vijfentwintig procent aan risicopanden kent. Op het gebied van waterbeheer vindt de gemeente – blijkens het urgentiedocument – dat water al in de planvormingsfase een integraal onderdeel moet zijn van ontwikkelingen, dat eisen aan waterbergingscapaciteit voor nieuwbouw moet worden opgenomen in regelgeving en dat hierover wordt gecommuniceerd met bouwers en ontwikkelaars. Het is dan ook pijnlijk dat de provincie Zuid-Holland juist valt over het door haar geconstateerde gebrek aan toelichting over waterbeheer in het voorontwerp. De provincie schrijft in haar brief aan het college:

“Paragraaf 4.1 ‘Water’ van de toelichting van voorgelegd plan benoemt slechts de nog uit te voeren procedurele en inhoudelijke invulling van de Watertoets en de waterparagraaf.”

9. Stelt u dat water al in de planvormingsfase een integraal onderdeel is van de ontwikkeling aan de Parkhaven? Indien ja, waaruit blijkt dat? Indien ja, waarom staat dit niet in het voorontwerp bestemmingsplan? Indien nee, waarom niet?

10. Is er volgens u genoeg waterbergingscapaciteit om een nieuwe woonwijk aan de Parkhaven te kunnen accommoderen? Indien ja, waaruit blijkt dat? Indien nee, waarom niet?

11. Wat heeft u over waterberging gecommuniceerd met Stichting Parkhaven Partners? En welke verplichtingen heeft u aan deze ontwikkelaar opgelegd over waterbeheer?

Buitendijks bouwen gebeurt op 3,60 meter boven Normaal Amsterdams Peil (NAP) in stedelijk gebied. Deze hoogte heeft het college vastgesteld en dateert uit 2018. Inmiddels zijn we een paar jaar verder, zijn de effecten van klimaatverandering verergerd en komt het gevaar van overstroming niet alleen van zee maar (juist) ook van de rivieren.

12. Wat gaat u doen om overstroming van het plangebied te voorkomen? En is de hoogte van 3,60 meter boven NAP voor buitendijks bouwen nog wel verdedigbaar in het kader van de klimaatcrisis?

Over kantoren, tenslotte, schrijft de provincie Zuid-Holland in haar brief aan het college het volgende:

“Gezien de plannen voor grootschalige kantoorlocaties onder meer tegenover de planlocatie op de Kop van Zuid, trekken wij de behoefte aan de geplande kantoren op deze planlocatie in twijfel. Wij verzoeken u de vraag naar kantoren in dat licht en in relatie tot de regionale kantorenvisie nader te onderbouwen en hierover in overleg te blijven met de provincie.“

13. Waarom zou grootschalige kantoorruimte aan de Parkhaven volgens u nodig zijn?

14. Houdt de business case van Stichting Parkhaven Partners nog stand als op last van de provincie Zuid-Holland de kantoorruimte in de nieuwbouwplannen moet worden teruggebracht of geschrapt?

Aanpassingen naar aanleiding van reacties van belanghebbenden op het voorontwerp bestemmingsplan kosten geld. Met een bestemmingsplan voor deze ontwikkeling moet het kostenverhaal volledig gedekt zijn, al dan niet in samenspraak met een grondexploitatie.

15. Worden alle aanpassingen voor reparatie van het voorontwerp bestemmingsplan in rekening gebracht bij Stichting Parkhaven Partners, beoogd ontwikkelaar van nieuwbouw aan de Parkhaven?

Wij zien uw beantwoording met belangstelling tegemoet.

[1] https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR622914

[2] https://www.resilientrotterdam.nl/

[3] https://www.rotterdam.nl/wonen-leven/rotterdams-weerwoord/Urgentiedocument-2020_NL.pdf